Page 152 - รายงานศึกษาวิจัยฉบับสมบูรณ์ โครงการศึกษาวิจัยผังเมืองกับการคุ้มครองสิทธิชุมชนและสิทธิการมีส่วนร่วมของประชาชน
P. 152
ผังเมืองกับก�รคุ้มครองสิทธิชุมชน
และสิทธิการมีส่วนร่วมของประชาชน
สรุปข้อวิเคราะห์และสังเคราะห์กรณี ความเชื่อมโยงของผังนโยบายระดับประเทศและระดับภาค
ที่มุ่งให้เป็นกรอบการกำาหนดทิศทางการพัฒนาในระดับจังหวัดและชุมชน ในกรณีภาคใต้พบว่า นโยบาย
หลายด้านในผังประเทศและผังภาคใต้โดยเฉพาะในการอนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติ การอนุรักษ์พื้นที่ชายฝั่ง
และการพัฒนาอุตสาหกรรม ยังมีความขัดแย้งในการใช้ประโยชน์พื้นที่ การกำาหนดทิศทางการพัฒนามุ่ง
ตอบสนองนโยบายการพัฒนาและการลงทุนภาครัฐที่เป็นการกำาหนดจากส่วนกลางและนำามากำาหนดแนวทาง
ในผังโดยไม่มีการประเมินผลกระทบระดับยุทธศาสตร์และการมีส่วนร่วมจากประชาชนในชุมชนมีน้อยมาก
การมีส่วนร่วมเป็นการจัดประชุมรับฟังความคิดเห็นในระดับภาค มิได้กระจายการมีส่วนร่วมในระดับจังหวัด
และโดยเฉพาะในชุมชนอันเป็นที่ตั้งของโครงการที่จะดำาเนินการและมีข้อร้องเรียน
ส่วนการกำาหนดการใช้ประโยชน์ในพื้นที่สีเขียว ประเภทชนบทและเกษตรกรรม อันเป็นบริเวณที่ตั้ง
ชุมชนส่วนใหญ่ที่จะได้รับผลกระทบจากการพัฒนานั้น การวิเคราะห์พบว่า ฐานเศรษฐกิจของจังหวัดภาคใต้
ส่วนใหญ่พึ่งพาการเกษตร การประมง การท่องเที่ยว และเป็นแหล่งอาหารที่สำาคัญ สภาพและกายภาพ
ของพื้นที่ที่เป็นพื้นที่สีเขียวมีความเหมาะสมทางการเกษตรเป็นส่วนใหญ่ แต่การกำาหนดการใช้ประโยชน์ใน
อนาคตมีความแตกต่างกันในหลายพื้นที่ โดยมิได้คำานึงถึงคุณค่าของพื้นที่ชนบทและเกษตรกรรมอันเป็นฐาน
ทรัพยากรในการดำารงชีวิตส่วนใหญ่ของประชาชน ชุมชนภาคใต้ จึงมีการกำาหนดโดยนโยบายและแผน
แม่บทการพัฒนาจากปัจจัยภายนอกเป็นหลัก เช่น ในพื้นที่ชนบทและเกษตรกรรมจังหวัดที่มีฐานการผลิต
ทางการเกษตรคล้ายกัน แต่บางจังหวัด เช่น จังหวัดชุมพร ให้ดำาเนินการโครงการที่มีผลกระทบได้หลาย
ประเภท แต่บางจังหวัด เช่น จังหวัดนครศรีธรรมราช กำาหนดไว้เป็นข้อห้ามในกิจการดังกล่าว เป็นต้น
นอกจากนี้ การจัดทำาข้อกำาหนดการใช้ประโยชน์ที่ดินในพื้นที่สีเขียวในพื้นที่จังหวัดซึ่งมีฐานเศรษฐกิจ
สังคมและมีสภาพทางกายภาพไม่แตกต่างกันมากนัก มีการจัดทำาข้อกำาหนดการใช้ประโยชน์ที่ดินในพื้นที่
ชนบทต่างกัน เช่น กรณีจังหวัดชุมพรไม่มีข้อห้ามกิจกรรมในด้านโรงกลั่นปิโตรเลียมโรงงานถลุงเหล็ก
โรงไฟฟ้าทุกประเภท แต่จังหวัดอื่น เช่น สุราษฎร์ธานี นครศรีธรรมราช มีการกำาหนดเป็นกิจกรรมที่ห้าม
ดำาเนินการและกรณีจังหวัดที่มีคำาร้องเรื่องโครงการโรงไฟฟ้าถ่านหิน เช่น จังหวัดนครศรีธรรมราช จังหวัด
กระบี่ จังหวัดตรัง จังหวัดสงขลา มีการกำาหนดข้อห้ามโรงงานผลิต ส่ง หรือจำาหน่ายพลังงานไฟฟ้าในพื้นที่
ชนบทและเกษตรกรรมต่างกัน คือ จังหวัดกระบี่ ให้มีโรงงานผลิต ส่ง หรือจำาหน่ายพลังงานไฟฟ้าได้ในพื้นที่
ชนบทและเกษตรกรรม แต่เป็นข้อห้ามในจังหวัดตรัง จังหวัดนครศรีธรรมราชและจังหวัดพัทลุง เป็นต้น
ตามเกณฑ์และมาตรฐานผังเมืองรวม พ.ศ. 2549 ของกรมโยธาธิการและผังเมืองการกำาหนดแนวทาง
การใช้ประโยชน์ที่ดินประเภทชนบทและเกษตรกรรม เพื่อควบคุมการขยายตัวของชุมชนและรักษาคุณค่า
ของพื้นที่เกษตรกรรมตลอดจนทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมที่มีอยู่ในพื้นที่บริเวณรอบชุมชน เช่น
ป่าไม้ ป่าชายเลน พื้นที่ชุ่มนำ้า พื้นที่เพาะปลูกและเลี้ยงสัตว์ ชายฝั่งทะเล แม่นำ้า เป็นต้น ในขณะที่การกำาหนด
พื้นที่อุตสาหกรรม จะต้องเป็นพื้นที่ไม่ก่อให้เกิดผลกระทบกับชุมชน โบราณสถาน พื้นที่มีคุณค่าต่อ
ระบบนิเวศ จุดเด่นของพื้นที่
151
