Page 397 - รายงานโครงการศึกษา เรื่อง การจัดทำตัวชี้วัดสิทธิมนุษยชนเบื้องต้นตามปฏิญญาสากลว่าด้วยสิทธิมนุษยชน
P. 397
319
เขียนก็มีอยู่ในนี้ด้วย ตัวสุดท้ายคือ การได้รับการปกปูองและการเยียวยาแก้ไข อันนี้สําคัญ เพราะ
รัฐธรรมนูญฉบับที่แล้ว ได้เขียนไว้อยู่แล้วในเรื่องของการรื้อฟื้นคดีทางอาญา ก็สําคัญถึงแม้จะตัดสิทธิไปแล้ว
แต่ก็ยังมีสิทธิ เพราะได้ข้อมูลใหม่มา มองว่าของพวกนี้เป็นกรอบใหญ่ๆ แล้วในกรอบใหญ่ๆ เอาลงมาเรื่อง
สิทธิเท่าเทียมทางกฎหมาย และสิทธิในกระบวนการยุติธรรมทางอาญา อย่างไร มองว่าถ้ากรอบใหญ่เราชัด
ก็จะซอยเป็นตัวย่อยข้างใน ถ้าดูของอาจารย์ก็จะมีผสมกันอยู่ ข้างใน เพียงแต่ว่าอาจจะไม่ได้เริ่มตั้งแต่เกิดจน
ตาย เข้าสู่กระบวนการยุติธรรม การปฏิบัติ การได้รับการเยียวยา ผสมกันอยู่ อาจารย์ลองดู เผื่อจะได้
ประโยชน์บ้าง
ข้อเสนอแนะอีกเรื่อง คือ พระองค์เจ้าพัชรกิติยาภาได้ลงนามในเรื่อง The Bangkok Rules ในเรื่อง
ของการปฏิบัติต่อผู้ต้องขังที่เป็นผู้หญิงในเรือนจํา อยากจะให้ทางท่านอาจารย์ช่วยลองเอามาใส่ด้วย ในส่วน
ที่เราลงนามแล้ว เรามีพันธะต้องทํา อะไรบ้างที่ต้องปฏิบัติต่อผู้ต้องขังที่เป็นผู้หญิงบ้าง เช่น เด็กติดแม่ที่อยู่
ในเรือนจํา เพื่อให้ข้อมูลและเอกสารของอาจารย์สมบรูณ์ขึ้นครับ ขอบคุณครับ
คุณน้ าริน อนุกูล (กรมองค์การระหว่างประเทศ กระทรวงการต่างประเทศ) - ขอแสดงความ
คิดเห็น ในข้อ 3.1 การถูกคุมขัง เนื่องจากการไม่ชําระหนี้ในทางแพ่ง อาจจะนําไปรวมกับการปลอดจากการ
เป็นทาส หรือถูกบังคับแรงงาน ไม่ได้ เพราะมองว่าการถูกคุมขังเรื่องคดีแพ่ง น่าจะอยู่ในส่วนของ
กระบวนการยุติธรรมทางอาญาหรือแพ่งก็แล้วแต่ ซึ่งตัวชี้วัดทางโครงสร้างและกระบวนการเป็นไปในเรื่อง
ของทางภาครัฐ หรือกระบวนการทางกฎหมายมากกว่า ส่วนการปล่อยเป็นทาส หรือการถูกบังคับแรงงาน
เราอาจจะใส่ตัวชี้วัดทางกระบวนการ หรือโครงสร้างที่เกี่ยวกับแง่การค้ามนุษย์ กฎหมายว่าด้วยการค้ามนุษย์
หรือในแง่การปูองกันอื่นๆ ได้
ดร. สุธาดา เมฆรุ่งเรืองกุล (ผู้ประสานงานเครือข่ายผู้หญิงผลิกโฉมประเทศไทย สถาบันวิจัย
บทบาทหญิงชายและการพัฒนา) - ขอเพิ่มเติม 3.1 ในส่วนที่เป็นโครงสร้างนอกจากที่จะไปพูดถึงแค่ภาคี
อนุสัญญาระหว่างประเทศเท่านั้น และรัฐธรรมนูญ คิดว่ายังมีโครงสร้างเชิงกฎหมายอีกหลายตัวที่คงจะต้อง
ปรับ เพราะว่ากฎหมายอาญาก็ดี กฎหมายแพ่งของเราก็ดี ใช้มาตั้งแต่ พ.ศ. 2400 และหลายๆ ตัวมันซ้อน
กันระหว่างแพ่งและกฎหมายเชิงพาณิชย์ แพ่งกับพาณิชย์ของเราเป็นเรื่องเดียวกันทั้งๆ ที่แพ่งเป็นเรื่องของ
ปัจเจกบุคคลคนละเรื่องกัน เป็นเรื่องของสิทธิ เพราะฉะนั้นควรจะได้มีการแก้ไขกฎหมายด้วยในเชิง
โครงสร้าง ตัวชี้วัดในเชิงโครงสร้างมีการชําระ คิดว่าเป็นเรื่องของการชําระกฎหมายอาญาก็ดี ชําระกฎหมาย
แพ่งก็ดี แยกแพ่งกับพาณิชย์ออกจากกันได้ไหม เป็นต้น และอาจจะต้องเพิ่มกฎหมายมหาชนที่ว่าด้วยการ
ละเมิดสิทธิส่วนบุคคลเข้าไปด้วยแทนที่จะไปเป็นสิทธิส่วนบุคคลที่เป็นเรื่องเฉพาะๆ ต่างๆ เช่น copy right
นั่นเป็นอีกเรื่องหนึ่ง แต่หมายความว่าสิทธิส่วนบุคคลที่ไม่ควรจะถูกละเมิด เมื่อถูกละเมิดแล้วมันกลายเป็น
เรื่องละเมิดทางแพ่ง แต่มันรุนแรงกว่าการชดใช้ค่าเสียหายทางแพ่งอย่างนี้เป็นต้น ควรจะได้มีการชําระกรณี
พวกนี้ออกมา
ในส่วนของกระบวนการคิดว่าควรจะต้องมีการพิจารณา นอกจากว่าเราไปให้ความสนใจเรื่อง
กฎหมายที่มีอยู่แล้วว่ามันมีมากเพียงพอหรือยังที่จะไปปูองกันการเลือกปฏิบัติ เราควรจะพูดถึงกระบวนการ
ทางกฎหมายที่มันเลือกปฏิบัติโดยปริยาย อันเนื่องมาจากข้อจํากัดของถ้อยคําในกฎหมายนั้นๆ เช่นตรงนี้
เป็นเรื่องละเอียดที่จะต้องค่อยๆ มาตีความ แต่ว่าเมื่อถ้อยคํามันเลือกไปแล้ว เลือกปฏิบัติไปแล้ว เราก็ต้องไป
แก้ถ้อยคํา อย่างเช่นที่เครือข่ายผู้หญิงก็เคยแก้ถ้อยคําของการที่พูดคําว่าหญิงอื่นเป็นต้น ถ้อยคําเหล่านี้มัน
ถือเป็นการเลือกปฏิบัติ ให้กลายเป็นบุคคลอื่นอย่างนี้เป็นต้น และเรายังมีความหลากหลายทางเพศเกิดขึ้น
รายงานการประชุมสัมมนาเชิงปฏิบัติการเรื่องตัวชี้วัดสิทธิมนุษยชน ครั้งที่ 2
