Page 157 - รายงานสรุปผลการดำเนินโครงการฝึกอบรมหลักสูตรการคุ้มครองการละเมิดสิทธิชุมชน สิทธิในที่ดิน ทรัพยากรและสิ่งแวดล้อม สำหรับเจ้าหน้าที่สำนักงาน กสม. ระหว่างวันที่ 19-23 สิงหาคม 2566 ณ โรงแรมกรุงศรีริเวอร์ จังหวัดพระนครศรีอยุธยา
P. 157
สิทธิชุมชนตามร่างรัฐธรรมนูญ (๒๕๕๙)
มาตรา ๔๓ บุคคลและชุมชนย่อมมีสิทธิ
(๑) อนุรักษ์ ฟื นฟู หรือส่งเสริมภูมิปัญญา ศิลปะ วัฒนธรรมขนบธรรมเนียม
และจารีตประเพณีอันดีงามของท ้องถิ นและของชาติ
(๒) จัดการ บํารุงรักษา และใช ้ ประโยชน์จากทรัพยากรธรรมชาติ สิ งแวดล ้อม
และความหลากหลายทางชีวภาพอย่างสมดุลและยั งยืนตามวิธีการที กฎหมาย
บัญญัติ
(๓) เข ้าชื อกันเพื อเสนอแนะต่อหน่วยงานของรัฐให ้ดําเนินการใดอันจะเป็น
ประโยชน์ต่อประชาชนหรือชุมชน หรืองดเว ้นการดําเนินการใด อันจะกระทบ
ต่อความเป็นอยู่อย่างสงบสุขของประชาชนหรือชุมชน และได ้รับแจ ้งผลการ
พิจารณาโดยรวดเร็ว ทั งนี หน่วยงานของรัฐต ้องพิจารณาข ้อเสนอแนะนั นโดย
ให ้ประชาชนที เกี ยวข ้องมีส่วนร่วมในการพิจารณาด ้วย ตามวิธีการที กฎหมาย
บัญญัติ
(๔) จัดให ้มีระบบสวัสดิการของชุมชน
สิทธิของบุคคลและชุมชนตามวรรคหนึ ง หมายความรวมถึงสิทธิที จะ
ร่วมกับองค์กรปกครองส่วนท ้องถิ นหรือรัฐซึ งมีหน้าที ในการดําเนินการ
ดังกล่าวด ้วย (ม.๕๗, ๕๘)
รวมถึงสิทธิที จะฟ้องร ้องหน่วยงานของรัฐซึ งมีหน้าที จัดให ้ประชาชน
หรือชุมชนได ้รับประโยชน์ตามหลักเกณฑ์และวิธีการที กฎหมาย
บัญญัติ (มาตรา ๕๑)
11
เจตนารมณ์ของรัฐธรรมนูญในแง่สิทธิชุมชน
๑. รากฐานของสิทธิในการจัดการ บํารุงรักษา และใช ้ ประโยชน์จาก
สิ งแวดล ้อมและทรัพยากรธรรมชาติคือสิทธิขั นพื นฐานในรากฐานแห่งการ
ดํารงชีพของบุคคลและชุมชน ทั งนี โดยต ้องอยู่ในกรอบของความสมดุล
และความยั งยืนในการใช ้ ประโยชน์จากสิ งแวดล ้อมและ
ทรัพยากรธรรมชาติเป็นสําคัญ
๒. ฐานความปลอดภัยและคุณภาพชีวิตที พึงได ้รับจากการจัดการ
ทรัพยากรธรรมชาติ สิ งแวดล ้อม และความหลากหลายทางชีวภาพอย่าง
สมดุลและยั งยืน
๓. ฐานประโยชน์อันพึงได ้ในการดํารงชีพตามวิถีชีวิตที สอดคล ้องกับ
ความสมดุลและยั งยืนของทรัพยากรธรรมชาติ สิ งแวดล ้อม และความ
หลากหลายทางชีวภาพ
๔. รัฐธรรมนูญมิได ้กําหนดเงื อนไขในการจํากัดสิทธิชุมชนไว ้ จึงไม่อาจ
ตรากฎหมายจํากัดสิทธิได ้ ได ้แต่ตรากฎหมายกําหนดวิธีการใช ้ สิทธิ
เท่านั น
12
