Page 218 - รายงานศึกษาวิจัยฉบับสมบูรณ์ โครงการศึกษาวิจัยผังเมืองกับการคุ้มครองสิทธิชุมชนและสิทธิการมีส่วนร่วมของประชาชน
P. 218
ผังเมืองกับก�รคุ้มครองสิทธิชุมชน
และสิทธิการมีส่วนร่วมของประชาชน
5.3 สิทธิชุมชนและสิทธิการมีส่วนร่วมของประชาชนในช่วงหลังประกาศบังคับใช้ผังเมือง
หลังการประกาศบังคับใช้ผังเมืองในแต่ละพื้นที่แล้ว ในหลายพื้นที่ก็ยังคงประสบกับปัญหา
การละเมิดสิทธิชุมชนโดยหน่วยงานรัฐหรือเอกชน โดยแยกเป็นหัวข้อได้ดังนี้
5.3.1 การอนุญาตให้ประกอบกิจการที่ขัดกับกฎกระทรวงผังเมือง
ข้อมูลตามคำาร้องที่ 366/2550 และคำาร้องที่ 385/2556 ระบุถึงปัญหาการละเมิดสิทธิของประชาชน
7
และชุมชนที่เกิดขึ้นหลังจากมีการประกาศใช้กฎกระทรวงให้ใช้บังคับผังเมืองรวม แม้ประเภทของกิจการ
ที่เป็นปัญหาจะแตกต่างกัน กล่าวคือ ตามคำาร้องที่ 366/2550 เป็นการขออนุญาตประกอบกิจการผลิต
พลังงานไฟฟ้าด้วยเชื้อเพลิงชีวมวล ส่วนคำาร้องที่ 385/2556 เป็นการขออนุญาตก่อสร้างคลังสินค้าประเภท
ก๊าซหุงต้มโครงการบรรจุแก๊ส (LPG) แต่สาระสำาคัญของคำาร้องทั้งสองฉบับสะท้อนให้เห็นปัญหาสำาคัญ
เกี่ยวกับผังเมืองเหมือนกัน คือ การที่เอกชนมีการยื่นคำาร้องขอใช้ประโยชน์ที่ดินที่ขัดกับกฎกระทรวงให้ใช้
บังคับผังเมืองรวม เพื่อประกอบกิจการที่อาจจะมีผลกระทบต่อชีวิต ทรัพย์สิน สุขภาพ และสิ่งแวดล้อมของ
ประชาชนและชุมชนที่อาศัยอยู่บริเวณใกล้เคียงและหน่วยงานรัฐที่เกี่ยวข้องก็ได้พิจารณาและอนุมัติ อนุญาต
ให้มีการประกอบกิจการตามที่ขอโดยไม่คำานึงถึงกฎกระทรวงให้ใช้บังคับผังเมืองรวมที่ได้มีข้อกำาหนดห้าม
เอาไว้ ส่งผลให้มีการใช้ประโยชน์ที่ดินประกอบกิจการที่ละเมิดต่อกฎกระทรวงให้ใช้บังคับผังเมืองรวมและ
เป็นการละเมิดสิทธิในชีวิต ร่างกาย สุขภาพ และทรัพย์สินของประชาชนและชุมชน
เกี่ยวกับปัญหาการอนุญาตให้ใช้ประโยชน์ที่ดินขัดกับกฎกระทรวงให้ใช้บังคับผังเมืองรวม ตาม
ตัวอย่างคำาร้องที่ยกมาทั้งสองนั้น พระราชบัญญัติการผังเมือง พ.ศ. 2518 มาตรา 27 วรรคแรกและมาตรา 83
ได้กำาหนดสิทธิ หน้าที่และบทลงโทษไว้อย่างชัดเจนทั้งในส่วนของประชาชนและในส่วนของเจ้าหน้าที่รัฐที่มี
อำานาจหน้าที่ที่เกี่ยวข้อง
มาตรา 27 วรรคแรก “ในเขตที่มีกฎกระทรวงให้ใช้บังคับผังเมืองรวมแล้ว ห้าม
บุคคลใดใช้ประโยชน์ที่ดินผิดไปจากที่ได้กำาหนดไว้ในผังเมืองรวมหรือปฏิบัติการใดๆ ซึ่ง
ขัดกับข้อกำาหนดของผังเมืองรวมนั้น”
มาตรา 83 “ผู้ใดฝ่าฝืนหรือไม่ปฏิบัติตามมาตรา 27 หรือมาตรา 48 มีความผิด
ต้องระวางโทษจำาคุกไม่เกินหกเดือนหรือปรับไม่เกินหนึ่งหมื่นบาทหรือทั้งจำาทั้งปรับ
เมื่อพนักงานเจ้าหน้าที่ร้องขอ ศาลอาจสั่งให้ผู้กระทำาผิดแก้ไขสภาพของ
อสังหาริมทรัพย์ที่ถูกเปลี่ยนแปลงไปให้เป็นไปตามที่ได้กำาหนดไว้ในผังเมืองรวมหรือผังเมือง
เฉพาะ ภายในระยะเวลาที่กำาหนดให้ หรือให้เจ้าพนักงานท้องถิ่นมีอำานาจจัดการอย่างใด
อย่างหนึ่งเพื่อเปลี่ยนแปลงแก้ไขให้เป็นไปตามผังเมืองรวมหรือผังเมืองเฉพาะนั้น และ
คิดเอาค่าใช้จ่ายจากเจ้าของหรือผู้ครอบครองอสังหาริมทรัพย์ตามที่จ่ายจริงโดยประหยัด”
7 ผู้สนใจดูรายละเอียดปัญหาได้ที่คำาร้อง ที่ 366/2550 และคำาร้องที่ 385/2556
217
