Page 166 - รายงานศึกษาวิจัยฉบับสมบูรณ์ โครงการศึกษาวิจัยผังเมืองกับการคุ้มครองสิทธิชุมชนและสิทธิการมีส่วนร่วมของประชาชน
P. 166
ผังเมืองกับก�รคุ้มครองสิทธิชุมชน
และสิทธิการมีส่วนร่วมของประชาชน
ในการออกกฎควบคุมการใช้ประโยชน์ที่ดิน ก่อนที่จะประกาศใช้บังคับผังเมืองรวม เพื่อป้องกันมิให้มี
การพัฒนาที่ขัดกับสาระสำาคัญของผัง โดยใช้หลักการป้องกันล่วงหน้า คือ สาระสำาคัญของข้อกำาหนดการใช้
ประโยชน์ที่ดินเป็นแนวทาง แต่กรมโยธาธิการและผังเมืองมิได้ดำาเนินการ จนต่อมามีการประกาศใช้บังคับ
ผังเมืองรวมจังหวัดสระบุรี แต่โรงไฟฟ้านั้นได้รับใบอนุญาตแล้วโดยที่ข้อกำาหนดในพื้นที่อนุรักษ์ชนบทและ
เกษตรกรรมยังคงห้ามกิจการโรงงานผลิต ส่ง หรือจำาหน่ายพลังงานไฟฟ้า
ดังนั้น การไม่ใช้อำานาจในการคุ้มครองให้การพัฒนาเป็นไปตามร่างข้อกำาหนด จึงมีผลทำาให้เกิด
การละเมิดและชุมชนต้องใช้สิทธิในการขอยกเลิกโครงการโดยพิจารณาว่ากิจการนี้ขัดต่อสาระสำาคัญในผังเมือง
การห้ามกิจการโรงงานผลิต ส่ง หรือจำาหน่ายพลังงานไฟฟ้า เป็นข้อห้ามในการใช้ประโยชน์ที่ดิน
เพื่อให้ผังเมืองรวมจังหวัดสระบุรี มีการจัดระเบียบการใช้ประโยชน์ที่ดินที่ไม่ส่งผลกระทบถึงกัน จะเห็นว่า
ในผังเมืองรวมจังหวัดมีการจัดโซนพื้นที่เกษตรกรรม พื้นที่ชุมชน พื้นที่อุตสาหกรรมแยกส่วนกัน และการใช้
ประโยชน์ที่ดินส่วนใหญ่ของจังหวัดส่วนมากเป็นพื้นที่ชนบทและเกษตรกรรมและมีการให้ความสำาคัญกับ
พื้นที่อนุรักษ์ชนบทและเกษตรกรรมเป็นโซนเฉพาะ ซึ่งแสดงว่าบริเวณที่กำาหนดเป็นพื้นที่อนุรักษ์ชนบท
และเกษตรกรรมนี้ จะต้องมีข้อกำาหนดการใช้ประโยชน์ที่ดินที่มิให้มีกิจกรรมที่จะก่อให้เกิดผลกระทบ
นอกจากนี้ ในการจัดทำาข้อกำาหนดการใช้ประโยชน์ที่ดินนั้น ในที่ดินประเภทชุมชน ประเภทชนบท
และเกษตรกรรมและประเภทอนุรักษ์ชนบทและเกษตรกรรมเอง ก็มีการกำาหนดการใช้ประโยชน์ที่ดินรอง
และให้มีกิจการอุตสาหกรรมได้ ตามบัญชีท้ายข้อกำาหนดแต่โรงไฟฟ้าเป็นกิจการที่ไม่ได้ระบุไว้ แสดงว่า
เจตนารมณ์ของการจัดทำาข้อกำาหนดการใช้ประโยชน์ที่ดินประเภทนี้ “ห้ามโรงไฟฟ้า” โดยไม่ให้เป็นการใช้
ประโยชน์ที่ดินรองและไม่มีทั้งในบัญชีท้ายข้อกำาหนด การที่กำาหนดเป็น “ข้อห้าม” ที่ไม่ให้มีเลยไม่ว่าจะเป็น
พื้นที่อนุรักษ์ชนบทและเกษตรกรรมในบริเวณใดของจังหวัด เป็นไปตามเกณฑ์มาตรฐานของกรมโยธาธิการ
และผังเมือง พ.ศ. 2549 อันเป็นแนวทางปฏิบัติในการวางผังเมือง
การวางผังเมืองรวมใช้แนวตามเกณฑ์มาตรฐานดังกล่าว โดยพื้นที่อนุรักษ์ชนบทและเกษตรกรรม
จัดอยู่ในแนวทางกลุ่มเดียวพื้นที่ชนบทและเกษตรกรรม ในการทำางานวางผังมีการวิเคราะห์ คาดประมาณ
การใช้พื้นที่เกษตรกรรมในอนาคตและเป็นการดำาเนินการที่มีกระบวนการรับฟังความคิดเห็นประชาชน
มีการให้สิทธิประชาชนในการยื่นคำาร้อง ดังนั้น จึงเป็นการรับทราบโดยกระบวนการสาธารณะแล้วว่า พื้นที่
อนุรักษ์ชนบทและเกษตรกรรม เป็นพื้นที่ซึ่งไม่สามารถสร้างโรงไฟฟ้าได้ กิจกรรมที่ห้ามถือเป็นสาระสำาคัญ
ที่จะกระทบต่อการใช้ประโยชน์ที่ดินหลัก ซึ่งตามเกณฑ์มาตรฐานการคาดประมาณการใช้พื้นที่และ
การกำาหนดที่ตั้งพื้นที่อนุรักษ์ชนบทและเกษตรกรรมเขียนไว้ชัดเจนว่า ปัจจัยที่สำาคัญในการกำาหนดพื้นที่ชนบท
เกษตรกรรมและพื้นที่อนุรักษ์ชนบทและเกษตรกรรม คือ นโยบายของผังเมืองที่ป้องกันการขยายตัวแบบ
กระจัดกระจาย การรักษาระบบนิเวศของแหล่งผลิตอาหารให้มีความสมบูรณ์ ป้องกันการปนเปื้อน ซึ่ง
กรมโยธาธิการและผังเมืองกำาหนดแนวทางการใช้ประโยชน์ที่ดินประเภทอนุรักษ์ชนบทและเกษตรกรรม
และแนวทางสำาหรับพื้นที่ชนบทและเกษตรกรรมว่าเป็นบริเวณที่ไม่สนับสนุนให้มีการตั้งถิ่นฐานบ้านเรือน
165
