Page 129 - รายงานศึกษาวิจัยฉบับสมบูรณ์ โครงการศึกษาวิจัยผังเมืองกับการคุ้มครองสิทธิชุมชนและสิทธิการมีส่วนร่วมของประชาชน
P. 129
สำานักงานคณะกรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติ
เนื่องด้วยการจัดทำาผังประเทศและผังภาค ได้นำาแผนและนโยบายของหน่วยงานต่างๆ มากำาหนด
แนวทาง พื้นที่รองรับการพัฒนา ซึ่งนำาไปสู่การจัดทำาโครงการในหลายพื้นที่ โดยขาดการมีส่วนร่วมและเป็น
โครงการที่ขัดแย้งกับการวิเคราะห์ในรายงานต่างๆ ของรัฐที่ทำาไว้ จึงทำาให้เกิดความขัดแย้งในหลายพื้นที่ เช่น
กรณีท่าเรือนำ้าลึกปากบารา กรณีนิคมอุตสาหกรรมและท่าเรือนำ้าลึก กรณีโรงไฟฟ้า กรณีการสร้างอ่างเก็บนำ้า
ขนาดใหญ่ เป็นต้น
การทบทวนแผนพัฒนาภาคใต้ จะนำาไปสู่การพัฒนาที่ยั่งยืนไม่ได้ หากกระบวนการยังคงเดินหน้า
โดยวิธีการเดิมที่ขาดการร่วมกำาหนด ร่วมคิด ร่วมตัดสินใจของประชาชนในพื้นที่และขาดการประเมิน
ผลกระทบระดับนโยบายและยุทธศาสตร์ก่อนการจัดทำาโครงการแม้แต่การศึกษาในรายงานเรื่องเดียวกัน
หากขาดการมีส่วนร่วมตรวจสอบ ก็พบว่า มีความขัดแย้งกัน การนำาแผนและผังไปสู่การปฏิบัติต่อไปจึงเป็น
อันตรายต่อกระบวนการนโยบายสาธารณะที่ควรต้องคุ้มครองสิทธิชุมชน สิทธิในการดำารงชีวิตและ
การประกอบอาชีพในสิ่งแวดล้อมที่ดีและเอื้อต่อการดำารงชีวิต
ดังนั้น การดำาเนินการประเมินผลกระทบระดับนโยบาย และยุทธศาสตร์ในระดับพื้นที่ภาคใต้ด้วย
การมีส่วนร่วม จึงเป็นการบูรณาการแผนนโยบายในพื้นที่ทุกด้าน ให้เกิดการวิเคราะห์ศักยภาพ ข้อจำากัด
ปัญหา อุปสรรคและประเมินผลกระทบระดับยุทธศาสตร์ต่อพื้นที่ เพื่อให้เกิดการมีส่วนร่วมในการกำาหนด
ทิศทางการพัฒนาร่วมกันและเป็นการมีส่วนร่วมของประชาชนที่จะร่วมประเมิน กำาหนดทางเลือกการพัฒนา
ที่ยั่งยืนตอบสนองการพัฒนาโอกาสทางเศรษฐกิจ สังคม โดยไม่ส่งผลกระทบต่อชุมชน
4.5 การวิเคราะห์มาตรฐานการจัดทำาข้อกำาหนดกิจกรรมบางประเภทในพื้นที่สีเขียว
(พื้นที่ชนบทและเกษตรกรรม) ในผังเมืองรวมจังหวัด
จากการศึกษาคำาร้องกรณีแผนพัฒนาภาคใต้และโครงการพัฒนาด้านโครงสร้างพื้นฐาน ท่าเรือนำ้าลึก
และโครงการด้านพลังงานที่จะมีการสร้างในพื้นที่ภาคใต้ นอกจากควรมีการประเมินผลกระทบในระดับ
ยุทธศาสตร์ของการพัฒนาดังกล่าวในพื้นที่ภาคใต้แล้ว ยังเกี่ยวข้องกับการกำาหนดมาตรฐานการจัดทำา
ข้อกำาหนดการใช้ประโยชน์พื้นที่ ที่ควรมีการนำาไปใช้โดยมีการชี้แจง ทำาความเข้าใจ ให้ข้อมูลเพื่อการมี
ส่วนร่วมในกระบวนการผังเมือง เพื่อร่วมกำาหนดให้เกิดการคุ้มครองสิทธิชุมชนในการมีส่วนร่วมจัดการ
ทรัพยากรและสิ่งแวดล้อมอีกด้วย
โครงการขนาดใหญ่ที่ชุมชนร้องเรียนในประเด็นการกระทบต่อสิทธิชุมชนและสิทธิการมีส่วนร่วม
ของประชาชนในแผนพัฒนาภาคใต้และในหลายจังหวัดภาคใต้ ส่วนใหญ่เป็นการดำาเนินการในพื้นที่ชนบท
และเกษตรกรรมในผังเมืองรวมจังหวัด ในขณะที่พื้นที่ภาคใต้มีฐานการผลิตสำาคัญในภาคการเกษตร
การประมง และมีความสำาคัญในด้านการท่องเที่ยว เป็นพื้นที่มีอัตลักษณ์ทางวัฒนธรรม มีมรดกวัฒนธรรม
ที่มีคุณค่าและมีความหลากหลาย
128
