Page 24 - สิทธิและเสรีภาพในการประกอบอาชีพ กรณีผู้ที่เคยรับโทษให้จำคุกถูกจำกัดสิทธิในการเข้ารับราชการ
P. 24
ยังไม่ถึงห้าปี เว้นแต่ในความผิดอันได้กระทำาโดยประมาทหรือความผิดลหุโทษ ซึ่งกลุ่มองค์กรที่มี
การกำาหนดระยะเวลาพ้นโทษที่ชัดเจนดังกล่าว ได้ระบุข้อยกเว้นเกี่ยวกับกรณีของผู้ที่เคยได้รับ
โทษจำาคุกโดยคำาพิพากษาถึงที่สุดให้จำาคุก เว้นแต่เป็นโทษสำาหรับความผิดที่ได้กระทำาโดยประมาท
หรือความผิดลหุโทษ จึงเป็นการให้โอกาสกับผู้ที่เคยได้รับโทษจำาคุกโดยคำาพิพากษาถึงที่สุดในการ
เข้าดำารงตำาแหน่งดังกล่าวได้
ส่วนผู้ตรวจการแผ่นดิน ตามพระราชบัญญัติประกอบรัฐธรรมนูญว่าด้วยผู้ตรวจการแผ่นดิน
พ.ศ. ๒๕๕๒ มาตรา ๘ บัญญัติว่า “ผู้ตรวจการแผ่นดินต้องมีคุณสมบัติและไม่มีลักษณะต้องห้าม
ดังต่อไปนี้ (๑๐) ไม่เคยต้องคำาพิพากษาให้จำาคุก แม้คดีนั้นจะยังไม่ถึงที่สุดหรือมีการรอการลงโทษ
เว้นแต่เป็นกรณีที่คดียังไม่ถึงที่สุดหรือมีการรอการลงโทษในความผิดอันได้กระทำาโดยประมาท ความผิด
ลหุโทษ หรือความผิดฐานหมิ่นประมาท” และกรรมการตรวจเงินแผ่นดิน ตามพระราชบัญญัติประกอบ
รัฐธรรมนูญว่าด้วยการตรวจเงินแผ่นดิน พ.ศ. ๒๕๔๒ มาตรา ๗ บัญญัติว่า “ผู้ได้รับการเสนอชื่อเป็น
กรรมการต้องไม่มีลักษณะต้องห้ามดังต่อไปนี้ (๑๐) เคยได้รับโทษจำาคุกโดยคำาพิพากษาถึงที่สุด
ให้จำาคุก เว้นแต่เป็นโทษสำาหรับความผิดที่ได้กระทำาโดยประมาทหรือความผิดลหุโทษ” ซึ่งทั้ง ๒ องค์กร
มีการกำาหนดคุณสมบัติและลักษณะต้องห้ามเป็นไปในแนวทางเดียวกันกับกลุ่มองค์กรที่ใช้
พระราชบัญญัติที่กำาหนดให้การต้องคำาพิพากษาถึงที่สุดให้จำาคุก เป็นลักษณะต้องห้ามในการเข้ารับ
ราชการโดยไม่มีการกำาหนดข้อยกเว้นฯ
๕.๒ ข้อเสนอแนะเชิงนโยบาย
คณะอนุกรรมการตรวจสอบการละเมิดสิทธิมนุษยชนด้านกฎหมายและการปฏิบัติที่
ไม่เป็นธรรมจึงมีมติให้มีข้อเสนอแนะเชิงนโยบายต่อคณะรัฐมนตรี และหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง โดยกลุ่ม
องค์กรที่ใช้พระราชบัญญัติหรือระเบียบที่กำาหนดให้การต้องคำาพิพากษาถึงที่สุดให้จำาคุกเป็นลักษณะ
ต้องห้ามในการเข้ารับราชการโดยไม่มีการกำาหนดข้อยกเว้นฯ เช่น ข้าราชการพลเรือนในสถาบัน
อุดมศึกษา ข้าราชการการเมือง ข้าราชการทหาร เป็นต้น นั้น ควรมีการพิจารณาทบทวนปรับปรุงและ
แก้ไขบทบัญญัติของกฎหมายแต่ละฉบับให้สอดคล้องกับมิติด้านสิทธิและเสรีภาพตามที่รัฐธรรมนูญ
แห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช ๒๕๕๐ และพันธกรณีระหว่างประเทศ ที่ให้การคุ้มครองและ
รับรองไว้ โดยไม่เป็นการจำากัดสิทธิของผู้ที่เคยได้รับโทษจำาคุกโดยคำาพิพากษาถึงที่สุดให้จำาคุกใน
การสมัครสอบเข้ารับราชการ โดยในการกำาหนดข้อยกเว้นต้องมีแนวปฏิบัติที่ชัดเจน และมีความ
เป็นธรรม รวมทั้ง ควรมีการพิจารณาถึงความเหมาะสมในการประกอบอาชีพด้วย โดยในการกำาหนด
ข้อยกเว้นอาจมีการกำาหนดกรอบระยะเวลาให้กับผู้ที่เคยได้รับโทษจำาคุกโดยคำาพิพากษาถึงที่สุดให้
จำาคุกในการสมัครสอบเข้ารับราชการ เพื่อเป็นการเปิดโอกาสให้ผู้ที่เคยได้รับโทษจำาคุกโดยคำาพิพากษา
ถึงที่สุดให้จำาคุก ให้สามารถใช้สิทธิในการสมัครเข้ารับราชการและสามารถกลับตนเป็นคนดี เพื่อทำา
ประโยชน์ให้แก่สังคมและประเทศชาติต่อไป ทั้งนี้ ในการพิจารณาดำาเนินการดังกล่าว ควรที่จะได้
มีการพิจารณาปรับปรุงกฎหมายและระเบียบในเรื่องนี้สำาหรับเจ้าหน้าที่ของรัฐประเภทอื่น ตลอดจน
พนักงานรัฐวิสาหกิจด้วย เพื่อให้เกิดความเป็นธรรมและเป็นมาตรฐานเดียวกัน
23
สิทธิและเสรีภาพในการประกอบอาชีพ กรณีผู้ที่เคยรับโทษให้จำาคุกถูกจำากัดสิทธิในการเข้ารับราชการ
