Page 4 - โครงการศึกษาวิจัย เรื่อง สิทธิชุมชนและผลกระทบโครงการพัฒนาภาคใต้
P. 4
(๓)
ส่วนท้องถิ่นมีส่วนร่วมในการดําเนินการตามแนวนโยบายพื้นฐานแห่งรัฐ พัฒนาเศรษฐกิจของท้องถิ่นและ
ระบบสาธารณูปโภคและสาธารณูปการ มาตรา ๘๗ บัญญัติว่ารัฐต้องดําเนินการตามแนวนโยบายด้านการ
มีส่วนร่วมของประชาชน โดยส่งเสริมให้ประชาชนมีส่วนร่วมในการกําหนดนโยบายและวางแผนพัฒนา
เศรษฐกิจและสังคมทั้งในระดับชาติและระดับท้องถิ่น ส่งเสริมและสนับสนุนการมีส่วนร่วมของประชาชน
ในการตัดสินใจ ทางการเมือง การวางแผนพัฒนาทางเศรษฐกิจ สังคม และการจัดทําบริการสาธารณะ
บทบัญญัติอื่น ๆ ว่าด้วยสิทธิด้านสิ่งแวดล้อมที่ส่งเสริมการมีส่วนร่วมของประชาชนในการจัดการ
ทรัพยากรธรรมชาติ และสิ่งแวดล้อม ซึ่งรวมถึงการอนุรักษ์ การใช้ประโยชน์จากทรัพยากรธรรมชาติ
อย่างยั่งยืน ทั้งยังมีบทบัญญัติที่ให้ความสําคัญแก่องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น โดยกําหนดให้ต้องกระจาย
อํานาจให้แก่องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นในการจัดบริการสาธารณะด้านต่าง ๆ อันรวมถึงการจัดการ
ทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม ตาม มาตรา ๘๕ (๑) (๔) และ (๕) บทบัญญัติว่าด้วยสิทธิเสรีภาพใน
การแสดงความคิดเห็นการแสดงออกและการรับหรือเผยแพร่ข้อมูลข่าวสาร ในมาตรา ๕๖ และมาตรา
๕๗ บทบัญญัติว่าด้วยสิทธิในมาตรฐานการครองชีพใน มาตรา ๔๓-๔๔ และมาตรา ๕๑-๕๒
แผนพัฒนาชายฝั่งทะเลภาคใต้มีลักษณะเป็นชุดโครงการขนาดใหญ่ ซึ่งการศึกษาและจัดทําแผน
ล้วนแล้วแต่ได้รับการสนับสนุนและศึกษาโดยต่างชาติ ซึ่งอยู่ภายใต้การขับเคลื่อนและผลักดันของ
สํานักงานคณะกรรมการพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ โดยแผนพัฒนาภาคใต้ตอนบนผู้ศึกษา
คือ องค์กรความร่วมมือระหว่างประเทศของญี่ปุ่น (JICA) และธนาคารเพื่อการพัฒนาเอเชีย (ADB)
ถึงแม้ว่าที่ผ่านมาจะมีการชะลอและทบทวนการดําเนินการแผนพัฒนาภาคใต้หลายครั้ง แต่ก็ยังคง
เป้าหมายเดิมที่จะพัฒนาภาคใต้ให้เป็นศูนย์กลางด้านอุตสาหกรรมปิโตรเคมีและพลังงานของภูมิภาค
โดยมีเป้าหมายจะพัฒนาจังหวัดประจวบคีรีขันธ์ ให้เป็นเมืองศูนย์กลางอุตสาหกรรมเหล็กครบวงจรและ
ศูนย์กลางพลังงานของประเทศ ด้วยโครงการโรงถลุงเหล็กต้นน้ําและอุตสาหกรรมต่อเนื่อง รวมทั้ง
โรงไฟฟ้าถ่านหิน ส่วนจังหวัดนครศรีธรรมราช จะพัฒนาให้ศูนย์กลางอุตสาหกรรมปิโตรเคมีและพลังงาน
ประกอบด้วยนิคมอุตสาหกรรมปิโตรเคมีและโรงไฟฟ้าถ่านหิน ในขณะที่จังหวัดสงขลาจะเป็นเมือง
อุตสาหกรรมหนักชายแดนและสะพานเศรษฐกิจพลังงานฝั่งอ่าวไทย และจังหวัดสตูลเป็นประตูเมือง
อุตสาหกรรมและสะพานเศรษฐกิจพลังงาน
ผลการศึกษาการละเมิดสิทธิของชุมชนต่าง ๆ ที่ได้รับผลกระทบจากการดําเนินการโครงการที่
เกี่ยวเนื่องกับแผนพัฒนาภาคใต้ จากพื้นที่กรณีศึกษา ๔ จังหวัด พบว่ามีการละเมิดและละเลย
ความสําคัญของสิทธิของชุมชนในด้านต่าง ๆ ทั้งสิทธิในการกําหนดอนาคตและเจตจํานงของตนเองและ
สิทธิในการพัฒนา ซึ่งแผนพัฒนาภาคใต้ถูกกําหนดขึ้นจากรัฐส่วนกลางโดยที่ไม่มีประชาชน ชุมชน
ท้องถิ่นที่ได้รับผลกระทบโดยตรงเข้าไปมีส่วนร่วมในการกําหนดและจัดทํา จึงละเลยสิทธิของชาวบ้าน
และชุมชนในการกําหนดอนาคตและเจตจํานงของตนเองและสิทธิในการพัฒนา ส่งผลให้ชะตากรรมและ
