Page 377 - รายงานผลการศึกษาวิจัย ฉบับสมบูรณ์ โครงการศึกษาวิจัยเพื่อการปรับปรุงแก้ไขนโยบายกฎหมายที่ละเมิดสิทธิมนุษยชนด้านที่ดินและป่า

เพื่อปกครองให้เป็นหลักฐานสืบไปนั้น หม่อมฉันเห็นชอบด้วยแล้วให้ท่านจัดการกับเจ้ากระทรวงต่าง ๆ
ในเรื่องต่อไปเถิด”
2) พระราชบัญญัติว่าด้วยการหวงห้ามที่ดินรกร้างว่างเปล่าอันเป็นสาธารณสมบัติของ

แผ่นดิน พุทธศักราช 2478
มาตรา 4 ถ้ารัฐบาลต้องการจะหวงห้ามที่ดินรกร้างว่างเปล่าอันเป็นสาธารณสมบัติของ

แผ่นดินเพื่อประโยชน์ใด ๆ ก็ให้ดําเนินการหวงห้ามตามบทแห่งพระราชบัญญัตินี้ ความเห็นของ
คณะกรรมการกฤษฎีกา เรื่องเสร็จที่ 256 - 257/2538 บันทึกเรื่อง สถานะทางกฎหมายของที่ดินที่สงวน
หวงห้ามไว้เพื่อใช้ประโยชน์ในราชการแต่ทางราชการยังไม่ได้เข้าใช้ประโยชน์ เห็นว่า ที่ดินในเขตที่มี
ประกาศสงวนหรือหวงห้ามไว้เพื่อประโยชน์ของทางราชการตามกฎหมาย จะมีสถานะเป็นที่ราชพัสดุ

หรือไม่ ต้องพิจารณาว่าส่วนราชการได้เข้าใช้ประโยชน์แล้วหรือไม่ ถ้าเข้าใช้ประโยชน์แล้วที่ดิน
ดังกล่าวก็เป็นที่ราชพัสดุ แต่ถ้ายังไม่ได้เข้าใช้ประโยชน์หรือใช้ประโยชน์บางส่วน ส่วนที่ยังไม่ได้ใช้

ก็ไม่เป็นที่ราชพัสดุแต่ยังคงมีสภาพเป็นที่รกร้างว่างเปล่าที่มีการสงวนหรือหวงห้ามต่อไป
3) พระราชบัญญัติป่าไม้ พุทธศักราช 2484
่
มาตรา 4 (1) "ปา" หมายความว่า ที่ดินที่ยังมิได้มีบุคคลได้มาตามกฎหมายที่ดิน
่
่
การวินิจฉัยว่าที่ดินที่ราชพัสดุเป็น “ ปา” ตามพระราชบัญญัติปาไม้ พ.ศ. 2484 ความเห็นของ
่
คณะกรรมการกฤษฎีกา เรื่องเสร็จที่ 294//253 บันทึกเรื่อง การใช้บังคับกฎหมายว่าด้วยปาไม้
ในบริเวณที่ดินซึ่งมีพระราชกฤษฎีกาหวงห้ามเพื่อประโยชน์ในราชการของกระทรวง ทบวง กรม ต่าง ๆ
่
่
ให้ความเห็นว่า ที่ดินที่ราชพัสดุเป็นที่ดินของรัฐประเภทหนึ่งและ “ปา” ตามพระราชบัญญัติปาไม้
่
พ.ศ. 2484 หมายถึงที่ดินที่ยังมิได้มีบุคคลได้มาตามกฎหมายที่ดินดังนั้น ที่ดินที่ราชพัสดุ จึงเป็นปา
่
ตามพระราชบัญญัติปาไม้ พ.ศ. 2484 เนื่องจากที่ดินราชพัสดุ เป็นที่ดินที่ยังมิได้มีบุคคลที่ได้มาตาม
กฎหมายที่ดิน และกรรมสิทธิ์ ตามมาตรา 5 แห่งพระราชบัญญัติที่ราชพัสดุ พ.ศ. 2518 ไม่ได้มีความหมาย
เช่นเดียวกับ “ กรรมสิทธิ์” ตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์และประมวลกฎหมายที่ดิน แต่มีความหมาย
เพียงให้ยึดถือเพื่อการปกครองดูแลรักษาเท่านั้น เมื่อมีข้อเท็จจริงว่า ที่ดินแปลงเกิดเหตุเป็นแหล่งต้น
่
นํ้าลําธารที่อุดมสมบูรณ์ ซึ่งกองทัพบกมีนโยบายรักษาสภาพปาที่อุดมสมบูรณ์เอาไว้ โดยไม่ได้เข้าไป
่
่
ทําประโยชน์แต่อย่างใด ที่ดินดังกล่าวจึง มีสภาพเป็นปา ตามพระราชบัญญัติปาไม้ พ.ศ. 2484
ปรากฏตามหนังสือคณะกรรมการกฤษฎีกา ที่ นร 0601/1332 ลงวันที่ 16 พฤศจิกายน 2535
่
ั
เรื่อง หารือปญหา กฎหมายเกี่ยวกับการลักลอบตัดไม้และแผ้วถางปาในที่ดินซึ่งมีพระราชกฤษฎีกา
หวงห้ามเพื่อประโยชน์ในราชการของกระทรวง ทบวง กรมต่าง ๆ โดยมีความเห็นว่าพระราชกฤษฎีกา
่
หวงห้ามที่ดินเพื่อประโยชน์ในราชการของกระทรวง ทบวง กรม ต่าง ๆ ไม่ทาให้ที่ดินนั้นพ้นสภาพเป็นปา
ั
่
ตามพระราชบัญญัติปาไม้ฯ ถ้าหน่วยราชการผู้รักษาการตามพระราชกฤษฎีกาหวงห้ามที่ดิน ตัดฟนไม้
ชักลากไม้หรือแปรรูปไม้และนาไปใช้ประโยชน์เพื่อการใด ๆ ตามวัตถุประสงค์ของพระราชกฤษฎีกา
่
หวงห้ามฯ นั้น ย่อมทําได้โดยไม่ต้องขอ อนุญาตพนักงานเจ้าหน้าที่ตามพระราชบัญญัติปาไม้ แต่ถ้า
ั
ตัดฟนไม้ชักลากไม้หรือแปรรูปไม้และนาไปใช้ประโยชน์เพื่อการใด ๆ เป็นการกระทาเพื่อการอื่น
นอกเหนือวัตถุประสงค์ของพระราชกฤษฎีกาหวงห้ามที่ดินแล้วต้องขออนุญาตพนักงานเจ้าหน้าที่ตาม
่
พระราชบัญญัติปาไม้ก่อน

7‐15