Page 77 - ศัพท์สิทธิมนุษยชนในกระบวนการยุติธรรมและสิทธิมนุษยชนศึกษา
P. 77
สถานการณ์อันอาจเป็นภัยต่อความมั่นคงหรือความปลอดภัยแห่งรัฐ
หรืออันอาจทำาให้รัฐตกอยู่ในภาวะคับขันหรือภาวะการรบหรือการสงคราม
ซึ่งฝ่ายบริหารของรัฐมีอำานาจประกาศว่าพื้นที่ใดกำาลังตกอยู่ในสถานการณ์
ดังกล่าว โดยอาศัยอำานาจตามกฎหมายของรัฐนั้น ๆ ซึ่งให้อำานาจพิเศษ
ในการจัดการสถานการณ์ฉุกเฉิน
การใช้เคอร์ฟิว / ห้ามออกจากเคหสถานในเวลาที่กำาหนดจะกระทบต่อ
การดำาเนินชีวิตของประชาชนหลายด้าน เช่น ในด้านการเดินทาง การประกอบ
อาชีพ การศึกษา การบันเทิงพักผ่อนหย่อนใจ และการใช้ชีวิตร่วมกันของสมาชิก
ในครอบครัวที่ทำางานในเวลาที่ต่างกัน ดังนั้นในประกาศดังกล่าวถ้าไม่มีเหตุผล
ที่ชอบธรรม หรือความจำาเป็นที่ไม่สามารถหลีกเลี่ยงได้ ถือว่าเป็นการละเมิด
สิทธิมนุษยชน
DE FACTO (LATIN) โดยพฤตินัย / ตามข้อเท็จจริง
คำานี้อ่านว่า “เด-ฟาค-โต”
สิ่งที่เกิดขึ้น หรือเป็นอยู่ในความเป็นจริง แม้ว่าสิ่งนั้นไม่มีกฎหมายรับรอง
หรือไม่สอดคล้องกับกฎหมาย เช่น ประเทศไทยไม่มีกฎหมายรับรองสถานะ
ผู้ลี้ภัย แต่ประเทศไทยได้ปฏิบัติต่อผู้หลบหนีการสู้รบเข้ามาในประเทศไทย
ตามหลักมนุษยธรรม บุคคลเหล่านั้นเป็นผู้ลี้ภัยโดยพฤตินัย / ตามข้อเท็จจริง
เป็นต้น
ในทางกลับกันหมายถึงสิ่งที่ไม่เกิดขึ้น หรือไม่มีการปฏิบัติในสิ่งที่กฎหมาย
รับรอง เช่น บางประเทศกำาหนดให้มีโทษประหารชีวิต แต่ไม่เคยมีผู้ถูกลงโทษ
ประหารชีวิตเป็นระยะเวลามากกว่ายี่สิบปี ถือว่าโทษประหารชีวิตถูกยกเลิก
โดยพฤตินัย / ตามข้อเท็จจริง เป็นต้น
คำาที่มีความหมายตรงกันข้ามกับคำานี้คือ “โดยนิตินัย” หรือ “ตามกฎหมาย”
(de jure) บางครั้งจะใช้คู่กันว่า “โดยนิตินัยและโดยพฤตินัย (de jure and
de facto)”
คำาที่เกี่ยวข้อง DE JURE
66
