Page 107 - การรวบรวมและวิเคราะห์เปรียบเทียบรายงานตรวจสอบการละเมิดสิทธิมนุษยชนของอนุกรรมการสิทธิในทรัพยากรน้ำ ชายฝั่ง แร่และสิ่งแวดล้อม ในอนุคณะกรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติ (พ.ศ.2544-2550)

 กฎหมายทั่วไป คณะอนุกรรมการได้น ากฎหมายในระดับพระราชบัญญัติ กฎกระทรวง ประกาศ

กระทรวง ระเบียบ ตลอดทั้งมติคณะรัฐมนตรี มาใช้ประกอบ โดยจะเป็นการหยิบยกมาใช้เพียงบางมาตรา แต่
กฎหมายที่ใช้เกือบทุกกรณี คือ พระราชบัญญัติคณะกรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติ พ.ศ.2542 พระราชบัญญัติ
ส่งเสริมและรักษาคุณภาพสิ่งแวดล้อม พ.ศ.2530 พระราชบัญญัติโรงงาน พ.ศ.2535 ส่วนกฎหมายอื่นก็เป็นการใช้
ตามรายกรณี เช่น พระราชบัญญัติแร่ พ.ศ.2510 พระราชบัญญัติการขุดดินและถมดิน พ.ศ.2543 เป็นต้น
 ข้อก าหนดหรือเงื่อนไข ในการพิจารณาคณะอนุกรรมการฯได้พิจารณาข้อมูลจากข้อก าหนดและ

หรือเงื่อนไขที่ก าหนดไว้ในข้อก าหนดแนบท้าย ใบอนุญาต สัญญา ข้อตกลง ตลอดทั้งมาตรการลดผลกระทบที่
ก าหนดไว้ในรายงานการวิเคราะห์ผลกระทบสิ่งแวดล้อม

4.2 ผลจากการตรวจสอบ

คณะผู้ศึกษาได้สรุปเปรียบเทียบสัดส่วน (เป็นจ านวนร้อยละ) ของความเห็นตามรายงาน 247 กรณี และ
มาตรการในรายงานและการติดตามผลการคุ้มครองสิทธิไว้ในตารางที่ 4.1 และแสดงแผนภูมิเปรียบเทียบข้อมูลการ
ั่
เสนอมาตรการตามฐานทรัพยากรน ้า ชายฝง แร่ และสิ่งแวดล้อมในภาพที่ 4.2-1 – 4.2-4 และข้อมูลผลการติดตาม
การคุ้มครองสิทธิในภาพที่ 4.3-1 – 4.3-4 ส่วนแผนภูมิในภาพ 4.4-1 -4.4-2 เปรียบเทียบภาพรวมของกรณีร้องเรียน
ั
การเสนอมาตรการแก้ไขปญหาของคณะอนุกรรมการส่วนใหญ่เป็นการเสนอให้หน่วยงานที่เกี่ยวข้องแก้ไข
ั
ปญหาและบรรเทาความเดือดร้อนในทุกๆประเด็นฐานทรัพยากรที่มีการก่อสร้างโครงการไปแล้ว การเสนอให้ยุติ
โครงการหลายโครงการจะเป็นโครงการสร้างเขื่อนและอ่างเก็บน ้าที่ไม่มีความจ าเป็นไม่คุ้มค่าเมื่อเทียบกับความ
ั่
เดือดร้อนของประชาชนที่ได้รับผลกระทบ การสร้างท่าเทียบเรือและโครงสร้างวิศวกรรมชายฝงที่ก่อให้เกิดผลกระทบ
ั่
ต่อการกัดเซาะชายฝงในแนวชายหาดที่เกี่ยวเนื่องกัน รวมถึงการให้ประทานบัตรกับพื้นที่เหมืองหินเหมืองแร่ ที่มี
ผลกระทบต่อคุณภาพสิ่งแวดล้อมและทรัพยากรท้องถิ่น โดยเฉพาะอย่างยิ่งการขาดการมีส่วนร่วมของชุมชน
4.2.1 ความเห็นของคณะอนุกรรมการฯ ในการพิจารณาให้ความเห็นของคณะอนุกรรมการฯ ตาม
รายงานในส่วนของความเห็นของคณะอนุกรรมการได้มีกล่าวถึงหลักสิทธิมนุษยชนที่ถูกละเมิด และน าหลักเกณฑ์ว่า
ด้วยสิทธิมนุษยชนตามที่ก าหนดไว้ในรัฐธรรมนูญ และกติการะหว่างประเทศ มาประกอบการพิจารณาเพื่อคุ้มครอง
ั่
สิทธิแก่ผู้ร้องเรียน โดยพบว่าสิทธิมนุษยชนที่ได้มีการกล่าวอ้างถึงทั้งจากกรณีน ้า ชายฝง แร่ พลังงานและ
สิ่งแวดล้อม นั้นสามารถแบ่งหมวดหมู่ออกได้ ดังนี้
- สิทธิในการก าหนดวิถีชีวิตและการประกอบอาชีพ ซึ่งสอดคล้องกับหลักกติการะหว่างประเทศ ว่าด้วยสิทธิ
พลเมือง และการเมือง เรื่องสิทธิที่จะไม่ถูกลิดรอนจากวิถีทางแห่งการยังชีพของตน (ดูตัวอย่างในตารางที่ 4.2
ประกอบ)

- สิทธิในการมีส่วนร่วมในการบ ารุงรักษาทรัพยากรและการจัดการ ซึ่งสอดคล้องกับกติการะหว่างประเทศ
ว่าด้วย สิทธิในเศรษฐกิจ สังคม และวัฒนธรรม เรื่องสิทธิในการจัดการโภคทรัพย์และทรัพยากรธรรมชาติของตนได้
อย่างเสรี (ดูตัวอย่างในตารางที่ 4.3 ประกอบ)
- สิทธิในชีวิต ซึ่งตรงกับสิทธิในสุขภาพอนามัย และสิทธิที่มีมาแต่ก าเนิดของปวงชนในอันที่จะอุปโภคและ
ใช้ประโยชน์โภคทรัพย์และทรัพยากรธรรมชาติอย่างเต็มที่และเสรี (ดูตารางที่ 4.4 ประกอบ)
- สิทธิในทรัพย์สิน สิทธิที่มีมาแต่ก าเนิดของปวงชนในอันที่จะอุปโภคและใช้ประโยชน์โภคทรัพย์และ

ทรัพยากรธรรมชาติอย่างเต็มที่และเสรี (ดูตัวอย่างในตารางที่ 4.5 ประกอบ)
- สิทธิชุมชน ซึ่งสอดคล้องกับรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย ทั้งปีพ.ศ.2540 และปีพ.ศ.2550 (ดู
ตัวอย่างในตารางที่ 4.6 ประกอบ)

92