Page 167 - แด่ศักดิ์ศรีเสมอกันทุกชั้นชน : วรรณกรรมกับสิทธิมนุษยชนศึกษา

166 แดศักดิ์ศรีเสมอกันทุกชั้นชน

สงครามทําลายสิทธิในการทํางานและการปกป้องทรัพย์สมบัติ เพราะในภาวะสงครามผู้คนก็ไม่
สามารถใช้ชีวิตหรือประกอบอาชีพได้ตามปกติ นอกจากนี้สงครามยังสร้างความเสียหายอันใหญ่หลวงแก่

ทรัพย์สินของผู้คน เหตุการณ์สงครามจึงถือเป็นการละเมิดสิทธิที่มนุษย์พึงมี

นอกจากที่ได้กล่าวไปแล้ว เหตุการณ์สงครามในแต่
ละครั้งยังถือเป็นการลิดรอนสิทธิในอาหาร สุขภาพ และที่อยู่

อาศัยของมนุษย์ มนุษย์มีสิทธิในการได้รับอาหารที่พอเพียงแก่
การดํารงชีวิต มีสิทธิที่จะดูแลตัวเองเพื่อให้มีสุขภาพที่ดี และมี
สิทธิที่จะมีที่อยู่อาศัยตามอัตภาพ สิ่งเหล่านี้ถือเป็นมาตรฐาน

การครองชีพซึ่งมนุษย์ควรจะมีสิทธิได้รับอย่างพอเพียง แต่
สงครามกลับเป็นปัจจัยในการลิดรอนหรือทําลายสิทธิเหล่านี้

ผู้คนมากมายต้องอดอาหาร สุขภาพทรุดโทรม และไร้ที่อยู่
อาศัยเพราะพิษสงคราม สภาพชีวิตในระหว่างสงคราม

เหนือสิ่งอื่นใด สงครามถือเป็นความรุนแรงที่มนุษย์ผู้เคราะห์ร้ายจําต้องเผชิญ เพราะสงครามได้ทํา
ร้ายมนุษย์ให้เกิดความเจ็บปวดทั้งร่างกายและจิตใจ อย่างแสนสาหัส สําหรับความเจ็บปวดทางด้านร่างกาย
นั้นอาจเยียวยารักษาให้หายได้ แต่ความเจ็บปวดทางใจนั้น แม้เวลาจะผ่านไปยาวนานสักเพียงไหน ก็ยากยิ่งที่

คนๆ หนึ่งจะลืมความทุกข์ทน ความหวาดกลัว และความรู้สึกในช่วงเวลาที่ต้องเผชิญชะตากรรมอันเลวร้ายไป
ได้ ที่ร้ายแรงยิ่งกว่าก็คือ สงครามละเมิดสิทธิในการมีอยู่ของมนุษย์ เพราะสงครามได้คร่าเอาชีวิตของมนุษย์ไป

โดยมนุษย์ผู้นั้นไม่ยินยอมเลยแม้แต่น้อย

จากแผนผังข้างต้น จะเห็นได้ว่าสงครามลิดรอนและละเมิดสิทธิมนุษยชนในหลายระดับ เว้นเพียงแต่
สิทธิที่เกี่ยวข้องกับการพิจารณาคดีโดยเที่ยงธรรมและการห้ามการทรมาน เสรีภาพทางความคิดและความเชื่อ

ในสิทธิของการศึกษา และสิทธิที่เกี่ยวข้องกับการห้ามไม่ให้มีการเลือกปฏิบัติเท่านั้น

สงครามกับกวีนิพนธ์

เมื่อเกิดเหตุการณ์บางอย่างขึ้นในสังคม นักเขียนหรือกวี ผู้เป็นส่วนหนึ่งของสังคมย่อมเกิดอารมณ์

สะเทือนใจต่อเหตุการณ์นั้นๆ แล้วจึงถ่ายทอดออกมาในรูปของวรรณกรรมหรือข้อเขียนที่มีรูปแบบที่
หลากหลาย อาทิ บันทึกความทรงจํา นวนิยาย เรื่องสั้น หรือแม้แต่กวีนิพนธ์ ในฐานะที่นักเขียนหรือกวีเป็นผู้

ประกอบสร้างงานศิลปะ เสฐียรโกเศศ (2533) กล่าวไว้ใน การศึกษาวรรณคดีแง่วรรณศิลป์ ว่ากวีใช้ความรู้
และความชํานาญทางแต่งหนังสือ ซึ่งเป็นเทคนิคของตน เป็นพาหะนําเอาจินตนาการ (imagination) และ

อารมณ์สะเทือนใจ (emotion) ของตนแสดงออกเป็นวรรณคดี ดังนั้น เมื่อเกิดสงคราม ซึ่งถือเป็นภาวะของ