Page 464 - รายงานผลการศึกษาวิจัย ฉบับสมบูรณ์ โครงการศึกษาวิจัยเพื่อการปรับปรุงแก้ไขนโยบายกฎหมายที่ละเมิดสิทธิมนุษยชนด้านที่ดินและป่า

2.2 มติคณะรัฐมนตรี เมื่อวันที่ 31 สิงหาคม 2525 เรื่อง ขอเพิกถอนสภาพป่า

สงวนแห่งชาติในเขตโครงการปฏิรูปที่ดินเพื่อเกษตรกรรม (ให้กรมป่าไม้เพิกถอนป่าสงวน
แห่งชาติ 9 ป่า ของโครงการ World Bank)

วันที่ 26 พฤศจิกายน 2524 ส.ป.ก. ได้มีหนังสือ ด่วนมาก ที่ กส. 1204/55218 ลง
วันที่ 26 พฤศจิกายน 2524 ถึงสํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา ความว่า ส.ป.ก. ได้จัดปฏิรูปที่ดิน
่
เพื่อเกษตรกรรมในเขตปฏิรูปที่ดินที่เป็นปาสงวนแห่งชาติที่เสื่อมสภาพแล้ว แต่ยังมิได้ถอนสภาพโดย
่
กรมปาไม้ด้วยความเห็นชอบของรัฐมนตรีว่าการกระทรวงเกษตรและสหกรณ์ให้ ส.ป.ก. เข้าดําเนินการ
ในการนี้ ส.ป.ก. ได้จัดทําโครงการพัฒนาการในเขตปฏิรูปที่ดิน ส่วนหนึ่งโดยเสนอขอกู้เงินจากธนาคาร
ั
แต่ยังมีปญหาข้อกฎหมายเกี่ยวกับอํานาจของ ส.ป.ก. ในการดําเนินการปฏิรูปที่ดินเพื่อเกษตรกรรมใน
เขตปฏิรูปที่ดินดังกล่าวอยู่ ซึ่งธนาคารโลกได้ยกขึ้นมาเป็นสาระสําคัญในการเจรจาขอกู้เงินรายนี้ว่า
ตามพระราชบัญญัติการปฏิรูปที่ดินเพื่อเกษตรกรรม พ.ศ. 2518 มาตรา 26 (3) ส.ป.ก.จะมีอํานาจ
่
่
ดําเนินการปฏิรูปที่ดินเพื่อเกษตรกรรมในที่ดินที่เป็นปาสงวนแห่งชาติหรือเขตปาไม้ถาวรได้หรือไม่ จึง
ั
ขอให้สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกาตีความตีความก่อนการเจรจากู้เงิน ขอหารือปญหาดังต่อไปนี้
1. สํานักงานการปฏิรูปที่ดินเพื่อเกษตรกรรม มีอํานาจในการดําเนินการปฏิรูปที่ดิน
เพื่อเกษตรกรรมในที่ดินดังกล่าวข้างต้น ตามมาตรา 26 (3) ประกอบกับบทนิยามคําว่า “การปฏิรูป

ที่ดินเพื่อเกษตรกรรม” และคําว่า “ที่ดินของรัฐ” ในมาตรา 4 (2) พระราชบัญญัติการปฏิรูปที่ดินเพื่อ
เกษตรกรรม พ.ศ. 2518 หรือไม่

2. หากสํานักงานการปฏิรูปที่ดินเพื่อเกษตรกรรม ไม่มีอํานาจตามข้อ 1 ส.ป.ก. จะมี
่
อํานาจตามกฎหมายอื่น เช่น มาตรา 16 แห่งพระราชบัญญัติปาสงวนแห่งชาติ พ.ศ. 2507 หรือบท
กฎหมายอื่นได้หรือไม่
3. หากไม่มีบทกฎหมายให้อํานาจหาก ส.ป.ก. ดําเนินการจะเป็นไปได้หรือไม่ ที่หาก
่
ส.ป.ก. จะดําเนินการโดยอาศัยอํานาจและนโยบายของฝายบริหาร
วันที่ 24 ธันวาคม 2524 สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา มีหนังสือ ด่วนมาก ที่

สร. 0601/1690 ลงวันที่ 24 ธันวาคม 2524 เรื่อง ข้อหารือเกี่ยวกับอํานาจของสํานักงานการปฏิรูปที่ดิน
่
เพื่อเกษตรกรรมในการดําเนินการปฏิรูปที่ดินในเขตปาสงวนแห่งชาติ ความว่า คณะกรรมการกฤษฎีกา
่
(กรรมการร่างกฎหมาย คณะที่ 5) มีความเห็นว่า ส.ป.ก.ไม่มีอํานาจนําที่ดินในเขตปาสงวนแห่งชาติมา
ใช้ในการปฏิรูปที่ดิน เพราะพระราชบัญญัติการปฏิรูปที่ดินเพื่อเกษตรกรรม พ.ศ. 2518 ไม่มีบทบัญญัติ

่
ให้อํานาจไว้ และไม่อาจใช้อํานาจตามกฎหมายอื่น หรือนโยบายของฝายบริหารนําที่ดินดังกล่าวมา
ปฏิรูปที่ดินได้ นอกจากนั้น การปฏิรูปที่ดินมีลักษณะต่อเนื่องหรือเป็นการถาวร ไม่ใช่เรื่องชั่วคราวดังที่
่
บัญญัติไว้ในมาตรา 16 แห่งพระราชบัญญัติปาสงวนแห่งชาติ พ.ศ. 2507 หากจะดําเนินการโดยชอบ
่
ด้วยกฎหมาย ต้องดําเนินการออกกฎกระทรวงเพิกถอนให้เป็นที่ดินนอกเขตปาสงวนแห่งชาติเสียก่อน

8‐29