Page 93 - การสัมมนาทางวิชาการ หัวข้อ การลงโทษทางอาญากับหลักสิทธิมนุษยชน
P. 93
คว�มปลอดภัยในชีวิตและทรัพย์สิน แต่มุ่งเน้นก�รชดใช้เยียวย�เหยื่ออ�ชญ�กรรม
โครงการการสัมมนาทางวิชาการ เพื่อสร้�งคว�มสม�นฉันท์และปรองดองให้เกิดขึ้นในสังคม อันเป็นวิธีก�รที่ใช้ทฤษฎี
เรื่อง การลงโทษทางอาญากับหลักสิทธิมนุษยชน อ�ชญ�วิทย�แนวสันติวิธี และก�รไม่ใช้คว�มรุนแรง ถือเป็นก�รนำ�กระบวนก�ร
ยุติธรรมท�งเลือกม�ใช้ในคดีอ�ญ�ให้สอดคล้องกับหลักก�รสิทธิมนุษยชน
วิธีปฏิบัติต่อผู้กระทำ�คว�มผิดโดยไม่ใช้เรือนจำ� เป็นแนวท�งที่องค์ก�รสหประช�ช�ติ
๑. หลักการและเหตุผล ส่งเสริมและแนะนำ�ให้ประเทศสม�ชิกด้วยก�รกำ�หนดม�ตรก�รรองรับที่เรียกว่�
รัฐธรรมนูญแห่งร�ชอ�ณ�จักรไทย พุทธศักร�ช ๒๕๖๐ ม�ตร� ๒๔๗ (๓) “ท�งเลือกแทนก�รควบคุมกักขัง” (alternatives to incarceration)
และ(๕) บัญญัติให้คณะกรรมก�รสิทธิมนุษยชนแห่งช�ติมีหน้�ที่และอำ�น�จ ก�รอำ�นวยคว�มยุติธรรมในก�รลงโทษท�งอ�ญ�ของประเทศไทยมี
เสนอแนะม�ตรก�รหรือแนวท�งในก�รส่งเสริมและคุ้มครองสิทธิมนุษยชนต่อรัฐสภ� พัฒน�ก�รที่ควรแก่ก�รสำ�รวจคว�มเคลื่อนไหวว่� ก�รลงโทษท�งอ�ญ�ในปัจจุบัน
คณะรัฐมนตรี และหน่วยง�นที่เกี่ยวข้อง รวมตลอดทั้งก�รแก้ไขปรับปรุงกฎหม�ย มีคว�มสอดคล้องกับหลักสิทธิมนุษยชนม�กน้อยประก�รใด อ�ทิ จำ�นวนผู้ต้องขัง
กฎ ระเบียบ หรือคำ�สั่งใดๆ เพื่อให้สอดคล้องกับหลักสิทธิมนุษยชน และสร้�งเสริม ที่อยู่ในระหว่�งก�รพิจ�รณ�คดี และไทยยังคงติดกลุ่มประเทศ ๑ ใน ๔ ของโลก
ทุกภ�คส่วนของสังคมให้ตระหนักถึงคว�มสำ�คัญของสิทธิมนุษยชน ประกอบกับ ที่ยังไม่ยกเลิกโทษประห�รชีวิต แม้ว่�ศ�ลไทยจะยังมีคำ�พิพ�กษ�ให้ประห�รชีวิต
หลักก�รว่�ด้วยสถ�นะและหน้�ที่ของสถ�บันแห่งช�ติเพื่อก�รคุ้มครองและส่งเสริม ในคดีย�เสพติด แต่ก็เว้นว่�งจ�กก�รประห�รชีวิตม�แล้ว ๘ ปี และต�มม�ตรฐ�น
สิทธิมนุษยชน (หลักก�รป�รีส) ให้หลักเกณฑ์ประก�รหนึ่งเกี่ยวกับแนวท�ง ของสหประช�ช�ติถือว่�ในประเทศที่มีโทษประห�รชีวิตแต่ไม่มีก�รบังคับประห�ร
ดำ�เนินง�นของสถ�บันสิทธิมนุษยชนแห่งช�ติว่� ควรมีคว�มรับผิดชอบในก�รเสนอ จริงในระยะ ๑๐ ปี ให้ถือว่�ไม่มีโทษประห�รชีวิตแล้ว
คว�มเห็น ข้อเสนอแนะ และร�ยง�นต่อรัฐบ�ล รัฐสภ� และหน่วยง�นอื่นๆ ในเรื่อง ประเทศไทยได้เข้�ร่วมประชุมและร�ยง�นทบทวนสถ�นก�รณ์สิทธิมนุษยชน
ก�รคุ้มครองและส่งเสริมสิทธิมนุษยชน โดยคว�มเห็น ข้อเสนอแนะ และร�ยง�น ของประเทศไทย (UPR) ต่อคณะมนตรีสิทธิมนุษยชนแห่งสหประช�ช�ติ
ดังกล่�วควรครอบคลุมถึงบทบัญญัติของกฎหม�ยหรือก�รบริห�รด้�นต่�งๆ ณ นครเจนีว� ประเทศสวิตเซอร์แลนด์ เมื่อวันที่ ๑๑ พฤษภ�คม ๒๕๕๙ นั้น
รวมถึงบทบัญญัติเกี่ยวกับองค์กรตุล�ก�รที่จะมุ่งรักษ�และขย�ยก�รคุ้มครอง ประเทศไทยได้รับข้อเสนอแนะจ�กประเทศสม�ชิกเกี่ยวกับก�รยกเลิกโทษประห�ร
สิทธิมนุษยชน เพื่อประกันว่�บทบัญญัติเหล่�นี้สอดคล้องกับหลักก�รพื้นฐ�น ชีวิตกลับม�พิจ�รณ�ต�มแผนสิทธิมนุษยชนแห่งช�ติ ฉบับที่ ๓ (พ.ศ. ๒๕๕๗ - ๒๕๖๑)
ของสิทธิมนุษยชน โดยที่องค์ก�รตุล�ก�รเป็นสถ�บันหลักประก�รหนึ่งของ คณะกรรมก�รสิทธิมนุษยชนแห่งช�ติ ชุดที่ ๒ ได้ออกร�ยง�นผลก�รพิจ�รณ�
กระบวนก�รยุติธรรม มีบทบ�ทสำ�คัญในก�รคุ้มครองและป้องกันบุคคลจ�ก ที่ ๑๒๙/๒๕๕๘ เมื่อวันที่ ๒๔ มีน�คม ๒๕๕๘ เรื่อง ข้อเสนอแนะนโยบ�ยและ
ก�รถูกละเมิดสิทธิมนุษยชน ข้อเสนอในก�รปรับปรุงกฎหม�ยเกี่ยวกับโทษประห�รชีวิต โดยให้คว�มเห็นว่�
ก�รลงโทษท�งอ�ญ�ต�มประมวลกฎหม�ยอ�ญ� ม�ตร� ๑๘ มีผลกระทบ ควรมีก�รยกเลิกโทษประห�รชีวิตอย่�งเป็นขั้นตอนและค่อยเป็นค่อยไป
ต่อสิทธิ เสรีภ�พของบุคคลและผู้เกี่ยวข้อง โดยกำ�หนดโทษแก่ผู้กระทำ�คว�มผิด โดยเสนอให้มีก�รรณรงค์ท�งสังคมและปรับแก้กฎหม�ยที่นำ�ไปสู่ก�รยกเลิก
๕ สถ�น ได้แก่ ประห�รชีวิต จำ�คุก กักขัง ปรับ และริบทรัพย์สิน จึงมีข้อถกเถียง โทษประห�รชีวิตในที่สุด
ที่ยืดเยื้อม�จนถึงปัจจุบันว่� วัตถุประสงค์ของก�รลงโทษท�งอ�ญ�เพื่อแก้ไขฟื้นฟู อย่�งไรก็ต�ม ขณะที่ประเด็นก�รลงโทษท�งอ�ญ�นี้ ยังมีข้อถกเถียง
ผู้กระทำ�คว�มผิดให้เป็นคนดีคืนสู่สังคม มิใช่เพื่อก�รมุ่งเน้นก�รนำ�ตัวผู้กระทำ� แตกเป็นสองฝ่�ย กลับมีกรณีก�รเพิ่มบทลงโทษท�งอ�ญ�ในคดีอื่นๆ ม�กขึ้น
คว�มผิดม�ลงโทษ เพื่อยับยั้งผู้กระทำ�คว�มผิดและป้องกันสังคมให้มี อย่�งมีนัยสำ�คัญด้วย สำ�นักง�นคณะกรรมก�รสิทธิมนุษยชนแห่งช�ติ
92 93
การลงโทษทางอาญากับหลักสิทธิมนุษยชน การลงโทษทางอาญากับหลักสิทธิมนุษยชน
