Page 166 - ศัพท์สิทธิมนุษยชนในกระบวนการยุติธรรมและสิทธิมนุษยชนศึกษา
P. 166
เป็นต้น การที่บุคคลไม่มีสัญชาติใดทำาให้มีสถานะเป็นคนไร้สัญชาติ หรือคน
ไร้รัฐ (Stateless Person) ซึ่งทำาให้ไม่ได้รับการคุ้มครองจากรัฐ
ปฏิญญาสากลว่าด้วยสิทธิมนุษยชน ข้อ 15 กำาหนดว่า “บุคคลมีสิทธิ
ในการถือสัญชาติ การถอนสัญชาติโดยพลการ หรือปฏิเสธสิทธิที่จะเปลี่ยน
สัญชาติของบุคคลใดนั้น จะกระทำามิได้” แต่ในทางปฏิบัติ การได้สัญชาติขึ้น
อยู่กับกฎหมายภายใน หรือกฎหมายว่าด้วยสัญชาติของแต่ละประเทศ การได้
สัญชาติของบุคคลอาจได้มาโดยการเกิด หรือภายหลังการเกิด
แนวปฏิบัติของการให้สัญชาติโดยการเกิด สามารถแบ่งได้เป็นสองกลุ่ม
คือ
1. กลุ่มประเทศที่ยึดความสำาคัญของสายโลหิต (หรือหลักสายโลหิต
ภาษาละตินคือ jus sanguinis) เป็นการให้สัญชาติแก่เด็กที่เกิด
ตามสัญชาติของบิดา หรือมารดา โดยไม่คำานึงว่าเกิดในประเทศใด
2. กลุ่มประเทศที่ยึดถือความสำาคัญของดินแดนที่เกิด (หรือหลักดินแดน
ภาษาละติน คือ jus soli) เป็นการให้สัญชาติแก่เด็กที่เกิดในดินแดน
ของรัฐโดยไม่คำานึงว่าบิดามารดามีสัญชาติใด หลักนี้มีข้อยกเว้น
สำาหรับเด็กที่เกิดจากบุคคลในคณะผู้แทนทางการทูต หรือเจ้าหน้าที่
องค์การระหว่างประเทศ
การได้สัญชาติภายหลังการเกิดอาจทำาโดยการขอสัญชาติ หรือโดยการ
สมรส ประเทศไทยยึดหลักสายโลหิตเป็นสำาคัญในการให้สัญชาติ อย่างไรก็ตาม
กฎหมายเกี่ยวกับสัญชาติของประเทศไทยให้สิทธิเด็กที่เกิดจากบิดา มารดา
ที่เป็นคนต่างด้าวซึ่งมีถิ่นที่อยู่ในประเทศไทยอาจมีสัญชาติไทยได้
NATURAL RIGHTS สิทธิตามธรรมชาติ
ความคิดทางปรัชญาเกี่ยวกับระบบของสิทธิหรือความยุติธรรม
ที่เชื่อว่ามนุษย์ทุกคนมีสิทธินี้อยู่เองโดยธรรมชาติ ไม่ได้ขึ้นอยู่กับสังคม
ประเพณี ความเชื่อ เผ่าพันธ์ุ หรือระบอบการปกครอง ซึ่งแตกต่างจาก
กฎเกณฑ์ที่ก่อตั้งโดยสังคม หรือโดยผู้ปกครอง
155
