Page 64 - รายงานผลการศึกษาวิจัยเพื่อจัดทำข้อเสนอแนะ มาตรการหรือแนวทางในการส่งเสริมและคุ้มครองสิทธิมนุษยชนที่เกี่ยวกับการบริหารจัดการทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมอย่างยั่งยืน (ฉบับสมบูรณ์)

รายงานผลการศึกษาวิจัยเพื่อจัดท าข้อเสนอแนะ มาตรการ หรือแนวทางในการส่งเสริมและ
คุ้มครองสิทธิมนุษยชนที่เกี่ยวกับการบริหารจัดการทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมอย่างยั่งยืน

− เป็นกฎหมายเพียงฉบับเดียวที่สามารถให้กรรมสิทธิ์ในที่ดินแก่ประชาชน

 พระราชบัญญัติจัดที่ดินเพื่อการครองชีพ พ.ศ. 2511

− เป็นกฎหมายซึ่งให้อ านาจรัฐบาลในการจัดที่ดินของรัฐ เพื่อให้ประชาชนมีที่ตั้งเคหสถาน
และประกอบอาชีพเป็นหลักแหล่ง โดยการออกพระราชกฤษฎีกาและมีแผนที่ก าหนด

แนวเขตที่ดินจัดตั้งเป็นนิคม

− การจัดที่ดินมีสองรูปแบบ คือ (1) การจัดที่ดินในรูปนิคมสร้างตนเอง โดยกรมพัฒนา
สังคมและสวัสดิการ และ (2) การจัดที่ดินในรูปของนิคมสหกรณ์ โดยกรมส่งเสริม

สหกรณ์
− มีการตั้งคณะกรรมการคัดเลือกสมาชิกนิคมและจัดที่ดินให้แต่ละครอบครัวไม่เกิน 50 ไร่

− สมาชิกนิคมจะได้รับสิทธิในที่ดินก็ต่อเมื่อได้ท าประโยชน์ในที่ดินติดต่อกัน เป็นเวลาเกิน

5 ปี และช าระค่าช่วยทุนและหนี้สินเรียบร้อย จะได้รับหนังสือแสดงการท าประโยชน์
ซึ่งสามารถน าไปยื่นขอออกหนังสือแสดงสิทธิในที่ดินได้

− หนังสือแสดงสิทธิในที่ดินตามประมวลกฎหมายที่ดิน จะมีข้อห้ามโอนไปยังผู้อื่นเป็นเวลา
5 ปี นับแต่วันที่ได้รับ โดยยกเว้นการตกทอดแก่ทายาทหรือโอนไปยังสหกรณ์ที่ตนเอง

เป็นสมาชิก

 พระราชบัญญัติการปฏิรูปที่ดินเพื่อเกษตรกรรม พ.ศ. 2518

− บัญญัติขึ้นเพื่อปรับปรุงสิทธิและการถือครองในที่ดินเพื่อเกษตรกรรม รวมถึงสิทธิอยู่
อาศัยในที่ดินเพื่อเกษตรกรรม

− โดยส านักงานการปฏิรูปที่ดินเพื่อเกษตรกรรม (ส.ป.ก.) อาจน าเอาที่ดินของรัฐประเภท

ที่สาธารณะ ที่ราชพัสดุ ที่รกร้างว่างเปล่า และป่าสงวนเสื่อมสภาพ รวมทั้งการจัดซื้อหรือ
เวนคืนที่ดินจากเอกชนมาด าเนินการปฏิรูปที่ดิน และจัดให้แก่เกษตรกรผู้ไม่มีที่ดินของ

ตนเอง หรือเกษตรกรที่มีที่ดินไม่เพียงพอแก่การครองชีพ
− สถาบันเกษตรกรได้เช่าซื้อ เช่า หรือเข้าท าประโยชน์โดยรัฐให้ความช่วยเหลือในการ

พัฒนาอาชีพเกษตรกรรม การปรับปรุงทรัพยากรและปัจจัยการผลิตตลอดจนการผลิต
และการจ าหน่าย

− การปฏิรูปที่ดินเพื่อเกษตรกรรมจะต้องตราเป็นพระราชกฤษฎีกา มีแผนที่แสดงเขตและ

ระบุท้องที่ที่อยู่ในเขตปฏิรูปที่ดิน
− นอกจากการจัดที่ดินให้แก่เกษตรกรหรือสถาบันเกษตรกร ส.ป.ก. อาจจัดที่ดินหรือ

อสังหาริมทรัพย์ให้แก่บุคคลใดเช่า เช่าซื้อ ซื้อ หรือเข้าท าประโยชน์ เพื่อใช้ส าหรับกิจการ

อื่นที่เป็นการสนับสนุนหรือเกี่ยวเนื่องกับการปฏิรูปที่ดินตามที่รัฐมนตรีว่าการกระทรวง

2-46 สถาบันวิจัยเพื่อการพัฒนาประเทศไทย