Page 55 - รายงานผลการศึกษาวิจัยเพื่อจัดทำข้อเสนอแนะ มาตรการหรือแนวทางในการส่งเสริมและคุ้มครองสิทธิมนุษยชนที่เกี่ยวกับการบริหารจัดการทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมอย่างยั่งยืน (ฉบับสมบูรณ์)

บทที่ 2
แนวคิดในการจัดการทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม

2.3 การจัดการทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมบนฐานของสิทธิในสิ่งแวดล้อม

ในประเทศไทย

จากการศึกษาในระดับหลักการเรื่องสิทธิมนุษยชนที่เกี่ยวข้องกับการจัดการทรัพยากรธรรมชาติและ

สิ่งแวดล้อมในบริบทของรัฐธรรมนูญไทย ในข้อ 2.1.2 แล้ว ในส่วนนี้จะเป็นการรวบรวมกฎหมายในล าดับ
พระราชบัญญัติและนโยบายที่เกี่ยวข้องมาสรุปสาระส าคัญ เพื่อชี้ให้เห็นถึงแนวคิดในการจัดการทรัพยากรที่ดิน

และป่าไม้ของประเทศไทยในระดับปฏิบัติการ โดยแยกออกเป็นกฎหมายและนโยบายในช่วงก่อนปี พ.ศ. 2562
และกฎหมายใหม่ที่ออกมาในปี พ.ศ. 2562 เนื่องจากมีหลักการและแนวทางในกฎหมายใหม่เกิดขึ้น แตกต่าง

จากกฎหมายเดิม และเพื่อให้เห็นพัฒนาการหรือความเปลี่ยนแปลงแนวคิดในการแก้ปัญหาการจัดการ

ทรัพยากรที่ดินและป่าไม้ ดังนี้

2.3.1 กฎหมายและนโยบายก่อนปี พ.ศ. 2562

โดยอาจสรุปแยกเป็น 5 กลุ่ม ได้แก่ (1) แผนหรือยุทธศาสตร์ที่เกี่ยวข้องกับป่าไม้และที่ดิน (2) กฎหมาย

ที่เกี่ยวข้องกับป่าไม้ (3) กฎหมายที่เกี่ยวข้องกับที่ดิน (4) นโยบายของรัฐบาลที่เกี่ยวข้องกับป่าไม้และที่ดิน และ

(5) ค าสั่งคณะรักษาความสงบแห่งชาติ

(1) แผนหรือยุทธศาสตร์ที่เกี่ยวข้องกับป่าไม้และที่ดิน

 แผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ ฉบับที่ 11 (พ.ศ. 2555 - 2559)

− ให้ความสาคัญกับการบริหารจัดการทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมให้เพียงพอ

ต่อการรักษาสมดุลของระบบนิเวศบนพื้นฐานของการมีส่วนร่วมของชุมชนในการดูแล
รักษาและใช้ประโยชน์

− เตรียมความพร้อมรองรับการเปลี่ยนแปลงภูมิอากาศและภัยพิบัติทางธรรมชาติ สร้าง
ภูมิคุ้มกันด้านการค้าจากเงื่อนไขด้านสิ่งแวดล้อม

− สร้างความมั่นคงด้านอาหารและพัฒนาพลังงานชีวภาพในระดับครัวเรือนและชุมชน โดย
ส่งเสริมให้เกษตรกรปลูกต้นไม้และปลูกป่าโดยชุมชนและเพื่อชุมชนเพิ่มขึ้น

− ให้ความสาคัญกับการอนุรักษ์ ฟื้นฟู และสร้างความมั่นคงของฐานทรัพยากรธรรมชาติ

และสิ่งแวดล้อมโดยมุ่งรักษาและฟื้นฟูพื้นที่ป่าและเขตอนุรักษ์
− พัฒนาระบบฐานข้อมูลและการจัดการองค์ความรู้ให้เป็นเครื่องมือในการวางแผนและบริ

หารจัดการ ส่งเสริมการอนุรักษ์และใช้ประโยชน์จากทรัพยากรชีวภาพ ส่งเสริมสิทธิและ

พัฒนาศักยภาพชุมชนในการเข้าถึงและใช้ประโยชน์ทรัพยากรธรรมชาติ
− ปรับปรุงกฎหมายเพื่อแก้ปัญหาความเหลื่อมล้ าในการเข้าถึงและใช้ประโยชน์ทรัพยากร

ธรรมชาติของชุมชน

สถาบันวิจัยเพื่อการพัฒนาประเทศไทย 2-37