Page 11 - รายงานผลการศึกษาวิจัยเพื่อจัดทำข้อเสนอแนะ มาตรการหรือแนวทางในการส่งเสริมและคุ้มครองสิทธิมนุษยชนที่เกี่ยวกับการบริหารจัดการทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมอย่างยั่งยืน (ฉบับสมบูรณ์)

รายงานผลการศึกษาวิจัยเพื่อจัดท าข้อเสนอแนะ มาตรการ หรือแนวทางในการส่งเสริมและ
คุ้มครองสิทธิมนุษยชนที่เกี่ยวกับการบริหารจัดการทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมอย่างยั่งยืน

ผลกระทบที่เกิดขึ้นดังกล่าวท าให้คณะกรรมการประจ ากติการะหว่างประเทศว่าด้วยสิทธิทางเศรษฐกิจ

สังคม และวัฒนธรรม (Committee on Economic, Social and Cultural Rights) แห่งคณะมนตรีเศรษฐกิจ
และสังคมแห่งสหประชาชาติ (The United Nations on Economic and Social Council: ECOSOC) มี

ข้อสังเกตโดยสรุปต่อรายงานครั้งแรกและครั้งที่สองที่ประเทศไทยต้องยื่น (concluding observation on the

5
combined initial and second periodic reports of Thailand) ว่าคณะกรรมการมีความกังวลดังต่อไปนี้
1) การปฏิเสธสิทธิดั้งเดิมของกลุ่มชาติพันธุ์ (traditional rights of ethnic minorities) ที่มีในที่อยู่

เหนือผืนดิน และทรัพยากรธรรมชาติ และความเป็นเจ้าของที่ดินที่อยู่ในมือของคนหมู่น้อย
2) จากข้อมูลที่ได้รับซึ่งอ้างอิงถึงค าสั่งของคณะรักษาความสงบแห่งชาติ (คสช.) ที่ 64/2557 เรื่อง

การปราบปรามและหยุดยั้งการบุกรุกท าลายทรัพยากรป่าไม้ และค าสั่งของคณะรักษาความสงบ
แห่งชาติ (คสช.) ที่ 66/2557 เรื่อง เพิ่มเติมหน่วยงานส าหรับการปราบปราม หยุดยั้งการบุกรุก

ท าลายทรัพยากรป่าไม้และนโยบายการปฏิบัติงานเป็นการชั่วคราวในสภาวการณ์ปัจจุบัน ส่งผลให้
เกิดการท าลายพืชผล รวมทั้งการบังคับรื้อไล่

3) ผลกระทบของกิจกรรมทางเศรษฐกิจที่เชื่อมโยงกับการใช้ทรัพยากรธรรมชาติ รวมถึงโครงการ

ขนาดใหญ่ เช่น กรณีของนิคมอุตสาหกรรมมาบตาพุด เป็นต้น ส่งผลกระทบต่อสิทธิของบุคคล
ในบริเวณใกล้เคียง นอกจากนี้ ยังมีปัญหาการขาดการมีส่วนร่วม กระบวนการปรึกษาหารือ และ

ข้อจ ากัดในการเข้าถึงข้อมูลส าหรับบุคคลและชุมชนที่ได้รับผลกระทบ

คณะกรรมการจึงขอแนะให้ประเทศไทยด าเนินการที่จ าเป็น ซึ่งรวมทั้งการปรับแก้กรอบนโยบายและ

กฎหมาย

1) ขจัดอุปสรรคใดๆ ที่เป็นการขัดขวางการมีสิทธิดั้งเดิมของบุคคลและชุมชนในพื้นที่ที่ได้รับ

ผลกระทบ และด าเนินการอย่างมีประสิทธิภาพในการรับรองสิทธิในที่ดินโดยปราศจากการเลือก
ปฏิบัติเพื่อที่จะท าให้แน่ใจว่าคนเหล่านั้นสามารถเข้าถึงที่ดินและมีที่พักอย่าง

2) ต้องท าให้แน่ใจว่าการบังคับรื้อไล่จะถูกใช้ในฐานะมาตรการสุดท้าย และบุคคลที่ถูกบังคับเช่นว่า
นั้นจะต้องได้รับการชดเชยหรือการย้ายที่อยู่อย่างเหมาะสม ทั้งนี้ ให้ค านึงถึงความเห็นทั่วไป

ของคณะกรรมการประจ ากติการะหว่างประเทศว่าด้วยสิทธทางเศรษฐกิจ สังคม และวัฒนธรรม

ฉบับที่ 4 และ ฉบับที่ 7
3) น าแนวทางบนฐานสิทธิมนุษยชน (human right based approach) มาใช้กับโครงการการพัฒนา

ต่างๆ รวมทั้งสร้างกลไกการมีส่วนร่วมเพื่อที่จะท าให้แน่ใจว่าการตัดสินใจต่างๆ ของภาครัฐ

จะส่งผลกระทบต่อการเข้าถึงทรัพยากรโดยปราศจากการปรึกษาหารือกับบุคคลหรือชุมชน
เพื่อที่จะได้รับความยินยอมที่เป็นอิสระ

5 Para. 10 United Nations Economic and Social Council E/C.12/THA/CO/1-2 19 June 2015.

1-4 สถาบันวิจัยเพื่อการพัฒนาประเทศไทย