Page 76 - ประมวลรายงานผลการพิจารณาเพื่อเสนอแนะนโยบายและข้อเสนอในการปรับปรุงกฎหมาย และกฎของคณะกรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติ : เล่ม 1 ระหว่างวันที่ 1 มีนาคม 2554 - 31 ธันวาคม 2557
P. 76
74 ประมวลรายงานผลการพิจารณาเพื่อเสนอแนะนโยบายหรือข้อเสนอในการปรับปรุงกฎหมาย และกฎ
ของคณะกรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติ เล่ม ๑ ระหว่าง ๑ มีนาคม ๒๕๕๔ – ๓๑ ธันวาคม ๒๕๕๗
หรือสภาพเฉพาะของเรื่อง จึงไม่เป็นไปตามหลักความได้สัดส่วน แต่ก็มิใช่ว่าเจ้าหน้าที่ของรัฐจะ
กำาหนดเงื่อนไขหรือข้อจำากัดเกี่ยวกับวัน เวลา สถานที่ มิได้เสียเลย ทั้งนี้ เพื่อมิให้กระทบต่อเสรีภาพ
ของบุคคลที่สามที่จะใช้ที่สาธารณะนั้นเกินจำาเป็น ซึ่งเจ้าหน้าที่ของรัฐมีหน้าที่ในการจัดความสมดุล
ระหว่างเสรีภาพของบุคคลในการแสดงความคิดเห็นและในการชุมนุมสาธารณะกับเสรีภาพของบุคคล
๓๕
ที่สามที่จะใช้ที่สาธารณะนั้น
คว�มเห็นและข้อเสนอ
บทบัญญัติการใช้อำานาจของเจ้าหน้าที่ในหมวดนี้ ยังบัญญัติในลักษณะเป็นการ
อำานวยความสะดวกและคุ้มครองเจ้าหน้าที่ของรัฐมากกว่าการกำาหนดให้เจ้าหน้าที่ของรัฐมีหน้าที่
ต้องส่งเสริม คุ้มครอง หรืออำานวยความสะดวกต่อกลุ่มผู้ชุมนุมสาธารณะ โดยเห็นว่า ควรกำาหนด
กฎเกณฑ์เกี่ยวกับกรณีที่เจ้าหน้าที่ของรัฐฝ่าฝืนหรือไม่ปฏิบัติตามกฎหมายฉบับนี้ เช่น เมื่อมีเหตุร้าย
เกิดแก่ผู้ชุมนุม แล้วละเลยไม่ทำาหน้าที่รักษาความปลอดภัยให้แก่ผู้ชุมนุม หรือกำาหนดให้เจ้าหน้าที่มี
หน้าที่ในการห้ามปรามกรณีที่เจ้าหน้าที่ผู้อื่นใช้กำาลังเพียงให้ยุติหรือเลิกการชุมนุม และมีบทลงโทษ
กำากับ
ประเด็นที่ ๗ บทกำาหนดโทษจำาคุกแก่ผู้จัดการชุมนุมสาธารณะกรณีฝ่าฝืน
หรือไม่ปฏิบัติตามบทบัญญัติของพระราชบัญญัตินี้ (มาตรา ๓๐ ถึงมาตรา ๓๘)
เสรีภาพในการชุมนุมสาธารณะ เป็นเสรีภาพขั้นพื้นฐานที่สำาคัญซึ่งได้รับการรับรอง
และคุ้มครองตามรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทยตลอดมา บุคคลผู้มีบทบาทอย่างสำาคัญที่จะทำาให้
การชุมนุมสาธารณะเกิดขึ้นและดำาเนินไปได้ คือ ผู้จัดการชุมนุมสาธารณะ ซึ่งความผิดที่จะเกิดขึ้น
ตามกฎหมายนี้ มีลักษณะเป็นความผิดทางปกครองอันเนื่องมาจากการฝ่าฝืนหรือไม่ปฏิบัติตาม
กฎหมายว่าด้วยการชุมนุมสาธารณะหรือฝ่าฝืนคำาสั่งทางปกครอง โทษที่จะลงแก่ผู้จัดการชุมนุม
สาธารณะจึงควรเป็นโทษทางปกครอง
ผู้จัดการชุมนุมสาธารณะมีหน้าที่จัดการชุมนุมให้เป็นไปโดยสงบและสันติ แต่หาก
การชุมนุมมิได้ดำาเนินไปโดยสงบและสันติโดยที่ผู้จัดการชุมนุมได้ใช้ความพยายามอย่างเพียงพอแล้ว
ผู้จัดการชุมนุมสาธารณะก็ไม่ต้องรับผิดชอบ รวมทั้ง ไม่ต้องร่วมรับผิดชอบต่อการกระทำาของผู้ที่มิได้
เข้าร่วมการชุมนุมอย่างแท้จริง (Non-Participants) หรือในความผิดที่ผู้เข้าร่วมการชุมนุมแต่ละคนได้
กระทำาด้วย
คว�มเห็นและข้อเสนอ
การชุมนุมที่ถูกห้ามหรือฝ่าฝืนเงื่อนไขกฎหมาย เป็นเรื่องการขัดคำาสั่งทางการ
ปกครอง การลงโทษควรเป็นโทษทางปกครอง (ปรับทางปกครอง) ไม่ใช่โทษอาญา (จำาคุก) เพราะการ
ชุมนุมเป็นสิทธิและเสรีภาพที่ได้รับการรับรองตามรัฐธรรมนูญ ผู้ที่กระทำาความผิดไม่ใช่อาชญากร
๓๕ อ้างแล้ว ๖ หน้า ๓๓ - ๓๔
